9.2-rasm 9.3-rasm 9.4-расм 9.5-rasm 9.6-rasm 9.7-rasm 9.3.Tekis egri chiziq nuqtalarining klassifikasiyasi Tekis egri chiziqlar monoton va ulama chiziqlarga bo‘linadi. Monoton egri
chiziqning qator nuqtalarida egrilik radiusi uzluksiz o‘sib yoki kamayib boradi.
Monoton egri chiziq yoylaridan tashkil topgan chiziq ulama chiziq deyiladi. Bu
yoylarning ulanish nuqtalari ulama chiziqning uchlari, ulanuvchi yoylarning o‘zi esa
ulama chiziqning tomonlari deb ataladi. Yoylarning ulanish xarakteriga qarab, ulama
chiziqning uchlari oddiy va maxsus nuqtalar bo‘lishi mumkin. Egri chiziqning oddiy
nuqtasida yarim urinmalar qarama-qarshi yo‘nalishda bo‘lib, bitta to‘g‘ri chiziq ustida
yotadi va egrilik markazlari ustma-ust tushadi. Egri chiziqlarning maxsus nuqtalari
quyidagilardan iborat:
Qo‘sh nuqta. Yarim urinmalar qarama-qarshi yo‘nalishga ega, normallar
ustma-ust tushadi, egrilik markazlari esa har xil joylashadi (9.8-rasm).
Egilib o‘tish nuqtasi. Yarim urinmalar ham, normallar ham qarama-qarshi
yo‘nalishda bo‘ladi (9.9-rasm).
Birinchi turdagi qaytish nuqtasi. Yarim urinmalar ustma-ust tushadi va bir xil
yo‘nalishda bo‘ladi, normallar qarama-qarshi yo‘nalishda bo‘lib, bir chiziq ustida
yotadi (9.10-rasm).
Ikkinshi turdagi qaytish nuqtasi. Yarim urinmalar va normallar juft-juft bo‘lib
bir xil yo‘nalishga ega bo‘ladi (9.11-rasm);
“Chizma geometriya va kompyuter grafikasi”
137
Tuzuvchi: Tojiddin Xayrullayevich Jo’rayev
