|
Mavzu: Kirish. Tikuvchilik sanoatining vazifasi va tikuvchilik buyumlarini ishlab chiqarishdagi ahamiyati
|
| bet | 26/54 | | Sana | 12.01.2024 | | Hajmi | 3,93 Mb. | | #135716 |
Bog'liq MARUZA MATERIALSHINOSSuv o`tkazuvchanlik – gazlamaning suv sizib kirishiga qarshilik ko`rsatish
xususiyati. Suv o`tkazuvchanlik maxsus gazlamalar (brezentlar, palatkalar,
parusinalar), plashlik gazlamalar, paltolik va kostyumlik jun gazlamalar uchun
ayniqsa muximdir. Suv o`tkazuvchanlik gazlamaning tola tarkibiga, zichligiga,
pardoziga bog‘liq bo`ladi.
Chang oluvchanlik – gazlamalarning kirlanish xususiyati. U gazlama
o‘ngining xarakteriga, gazlamaning tola tarkibiga, zichligi va pardoziga bog‘liq
bo`ladi. Tarab tuk chiqarilgan jun gazlamalarining chang oluvchanligi eng yuqori
bo`ladi.
Elektrlanuvchanlik – materiallarning o`z sirtiga statik elektr to`plash
xususiyati. Tayyorlash va foydalanish jarayonlarida to`qimachilik materiallari albatta
boshqa narsalarga tegadi va ishqalanadi. Shunda ularning sirtida elektr zaryadlar
uzluksiz to`planadi va tarqaladi. Agar zaryadlarning to`planishi bilan tarqalishi
orasidagi muvozanat buzilsa ,material sirtiga statik elektr to`planib, material
elektrlanadi.
Gazlamaning koloriti.
Kiyim modelini tanlash, konstruktsiyalarini ishlab chiqish, buyumlarning
gijimlanuvchanligi, hajmi, o`lchami va proportsiyalarining ko`z bilan idrok etilishi
gazlamalarning optik xossalariga, ya`ni yorug‘lik oqimni ham miqdor jixatdan, ham
sifat jixatidan o`zgarish xususiyatiga bog‘liq.
Materiallarning rangi, yaltiroqliligi, shaffofligi, oppoqligi kabi xossalari
ularning yorug‘lik oqimini qaytarish, yutish, tarqatish, o`tkazish xususiyatiga qarab
namoyon bo`ladi.
Agar material yorug‘lik oqimini to`liq qaytarsa yoki yutsa, axromatik rang:
yorug‘lik oqimini to`liq qaytarolganda – oq rang, to`liq yutganda – qora rang, bir
me`yorda chala yutganda – har xil tuslardagi kulrang hissi paydo bo`ladi.
Agar material yorug‘lik nurini tanlab qaytarsa , xromatik rang hissi paydo
bo`ladi. Xromatik ranglar sovuq va iliq ranglarga bo`linadi. Yashil – zangori, ko`k,
binafsharanglar muz, ko`kat, metall ranglarini eslatganligi uchun sovuq ranglarga
kiritiladi. Sariq, zarqoldoq, qizil ranglar quyosh nuri, olov tafti haqida tasavvur
bergani uchun iliq ranglarga kiritiladi. Xromatik ranglar uchun oxangdoshlik,
to`yinganlik, yorqinlik xosdir. Axromatik ranglar uchun esa faqat yorqinlik xosdir.
Kolorit – gazlamalar gulida barcha ranglarning nisbati. har xil oxangdoshlik,
to`yinganlik, yorqinlikka ega bo`lgan ranglarni uyg‘unlashtirib gazlamalarga yorqin
yoki suniq kolorit berish mumkin. Ko`pincha gazlamalar bir xil gulli qilib
chiqariladi, lyokin ularning koloriti har xil bo`ladi.
Barcha yengil sanoat buyumlarini assortimenti va kiyim madaniyati instituti
(VIALegprom ) tikuvchilik materiallari assortimentini rivojlantirishga asosiy
yo`nalishlarini ishlab chiqishda ularning koloristik bezalishiga katta axamiyat beradi,
modabop ranglar gammasini va modabop gullar namunalarini tavsiya
qiladi.Gazlamalarning gullari mazmuniga qarab ular syujetli, tematik va ma`nosiz
xillarga bo`linadi.
Biror muzmunga ega bo`lgan gullar (portretlar, rasmlar va boshqalar) syujetli
gullar deb ataladi. Yubileylarga atab chiqaradigan ro`mollar, gobelenlar,
dasturxonlar , ba`zi gazlamalarning gullari syujetli bo`lishi mumkin.
Biror tushunchani ifodalashi mumkin bo`lgan gullar (no`xat, yo`llar, katak)
tematik gullar deb ataladi.
Manosiz gullar deb, abstrak gullarga aytiladi. Gazlamalarda ular har xil
ranglar chaplamasi yoki noaniq konturlar tarzida bo`ladi.
Gazlamalardagi gullarning asosiy gruppalari; no`xat – oq, bir rangli yoki ko`p
rangli doirachalar; yo`llar – bo`ylama yoki ko`ndalang, bir rangli yoki ko`p rangli
yo`llar yoki yo`llar ko`rishidagi naqshlar; katak – gazlamada katak yoki shashkalar
hosil qiladigan bo`ylama va ko`ndalang yo`llarning galma – gal kelishi; gullar va
buketlar; o`lchami 2 sm gacha bo`lgan mayda gullar; 2 sm katta bo`lgan yirik gullar;
kuponlar yupqa qiyiqlari ko`rinishidagi gul, xoshiyali gul va xokazo.
Kiyimni bichishda gazlama gulining xarakteri va yo`nalinshina hisobga olish
lozim. Katak, yo`llar va yirik gullar bichish uchun eng qiyin bo`lgan gullardir, chunki
bunda gulni gulga to`g`ri keltirish uchun ancha gazlama isrof bo`ladi.
Bo`yalishiga ko`ra gazlamalar sidirga bo`yalgan, gul bosilgan, guldor, melanj
va mulinirlangan xillarga bo`linadi. Rangli gazlamalardan tashqari , oqartirilgan,
yarim oqartirilgan va xom gazlamalar xom gazlamalar deb ataladi.
Gul bosilgan gazlamalar tagi oq (oq gazlamaga bosilgan gulli), o`yma gulli
(sidirga bo`yalgan gazlamaga kimyoviy tushurilgan gulli), gruntli (gul gazlama
yuzining 60% gacha qismini tashkil etadi), fonli (gul bo`yalgan gazlamaga
tushuriladi) xillarga bo`linadi.
|
| |
