|
Maxsulot tayorlash texnologiyasi
|
| bet | 8/45 | | Sana | 13.02.2024 | | Hajmi | 4,71 Mb. | | #155758 |
Bog'liq Majmua maxsulot texnologiya va dizaynElektr o‘tkazuvchanlik.
Metallarda elektr o‘tkazuvchanlik har xil bo‘ladi. Elektr tokiga eng oz qarshilik ko‘rsatadigan metallar elektrni yaxshi o‘tkazadi. O‘lchov birligi Om.1 mm2yuzadan uzunligi 1 metr materialni tokka qarshilik qilish qobiliyati.
Metallarni temperaturasi oshishi bilan elektr o‘tkazuvchanligi kamayadi va aksincha. Metallni absolyut nol (-273) ga sovutilganda elektr qarshiligi nolga teng bo‘ladi.
Magnit hossalari.
Po‘lat va chuyanni magnit xossalari ularning kimyoviy tarkibigina emas, balki ichki tuzilishiga ham bog‘liq. Bundan shu narsa kelib chiqadiki magnit xossalari doimiy emas, ularga termik va mexanik ishlov berilganda o‘zgaradi. Temirni sovuq holatida magnit xossalari ancha sezilarli bo‘lib, uni qizdirilganda magnit xossalari ancha kamayib boradi va butunlay yo‘qolishi mumkin. Magnit xossalariga ega bo‘lgan po‘lat texnikada juda ko‘p tarmoqda ishlatiladi. Misol, rudalarni saralashda, temir-tersakni ko‘tarishda, dinamo mashinalarda, radio-telefon, telegraf apparatlarining detallarini tayyorlashda ishlatiladi. Ba’zan magnit xossalariga ega bo‘lmagan, po‘latlarni ishlatishga to‘g’ri keladi. Bunday po‘latlarni tarkibida ma’lum miqdordda nikel va marganets bo‘ladi.
Kimyoviy xossalari.
Metallar va qotishmalar muhit ta’sirida kimyoviy o‘zgaradi. Bu o‘zgarishlarni korroziya deb ataladi. Korroziya turli metallarda turlicha ro’y beradi: temir zanglaydi, misni ustki qismi ko’karadi, qo’rg’oshin xiralashadi, alyuminiy qorayadi va xakazo.Ko‘p metallar va qotishmalar yuqori temperatura sharoitida kimyoviy o‘zgaradi.
Metallar qizdirilganda oksidlanib, ustki qismida kuyindi hosil qiladi.Metallarni oksidlanishi, bo’linish va boshqa hodisalar sababli nobud bo‘lishi chiqindiga chiqish deb ataladi. Yuqori darajada qizdirilganda oksidlanmaydigan metallar issiqlikka chidamli metallar deb ataladi. Ba’zi metallar qizdirilganda ham o‘z strukturasini saqlash, yumshamaslik va og’ir nagruzkada ham deformatsiyalanmaslik xususiyatiga ega, bunday metallarni o‘tga chidamli metallar deb aytiladi.
Ko‘p hollarda metallar ishqorlar, kislota tuzlar ta’sirida bo‘ladi. Agarda metallarga ishqor, kislota va tuzlar ta’sir etmasa, bunday metallar kislotaga, tuzga va ishqorga chidamli metallar deyiladi.
Shakl sifatida chidamli, gaz turbinali, pichoqlar, ba'zan, bir kristall qilingan. Yagona-billur turbinasi mutlaq yuqorida yuqori haroratlarda bir equiaxed don tarkibida (Fig. 4.11a) yoki bir ustunli don tarkibida (Fig. 4.11b) bilan qilingan bir xil pichoq ortiq yuqori temperaturada chidamli ko'proq titrash bor bir metall harorati erish don chegaralari va organlari zaifroq bo'ladi.1
|
| |
