§ 3.2.4. Elektromagnit datchiklari




Download 7,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/177
Sana18.09.2024
Hajmi7,42 Mb.
#271609
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   177
Bog'liq
hxdyWc64rxc4ylSk9H8CT0vh6AhFuTBsvP6yTtUW

 
§ 3.2.4. Elektromagnit datchiklari
Elektromagnit datchiklar elektromagnit zanjir parametrlarini o‘zzgartirish orqali 
harakatni elektr signaliga aylantirish uchun mo‘ljallangan. Bu o‘zgarishlar, masalan, 
o‘zak harakatlanganda datchik magnit yuritmasining magnit qarshiligi R

ning ortishi 
yoki kamayishidan iborat bo‘lishi mumkin. Agar harakatlanayotgan o‘zak emas, 
o‘rama bo‘lsa, o‘rama oqim ilashish muftasi o‘zgaradi. 
Shunday qilib, datchikning elektromagnit to‘lqinidagi o‘zgarishlarga sabab 
bo‘lishi mumkin: 

magnit zanjiri elementini ko‘chirish orqali yakor; 

elektr zanjiri elementini ko‘chirish orqali (o‘ram). 
Bunday harakatlar natijasida qo‘zg‘aluvchan o‘ram bilan o‘ram 
L
yoki uning 
o‘zaro induktivligi 
M
o‘ram ta’siri bilan o‘zgaradi. Shuning uchun texnik adabiyotlarda 
elektromagnit datchiklar ko‘pincha induktiv deb ataladi. 


48 
Elektromagnit datchiklar, odatda, parametrik sifatida qabul qilinadi, L va M 
qiymatlari 
x
silijishiga bog‘ligi tufayli, chunki: 
L = ƒ(x), M = ƒ(x).
Lekin o‘zaro 
induktivligi turlicha bo‘lgan elektromagnit datchiklarni generatorning turiga ham 
kiritish mumkin, chunki natijada o‘ramaning EYUK ham o‘zgaradi, ya’ni 
E = ƒ(x).
Induktivlik va o‘zaro induktivlikning o‘zgarishi elektromagnit datchik 
o‘zagidagi mexanik kuchlanishlar ta’sirida ham sodir bo‘lishi mumkin. Bunday 
kuchlanishlar ferromagnit o‘zak materialining magnit o‘tkazuvchanligining 
o‘zgarishiga olib keladi. Bunday fizik hodisaga asoslangan elektromagnit datchiklar 
magnitoelastik datchiklar
deyiladi. 
Chiqish o‘ramidagi EYUK maydon o‘rami bilan o‘zaro induksiya 
koyeffitsiyentining o‘zgarishi tufayli paydo bo‘lgani uchun bunday elektromagnit 
datchiklar 

Download 7,42 Mb.
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   177




Download 7,42 Mb.
Pdf ko'rish