Pillachilikning xalq xo’jaligidagi ahamiyati

Download 8,59 Mb. Pdf ko'rish
bet	265/386
Sana	30.05.2024
Hajmi	8,59 Mb.
	#257248

1 ... 261 262 263 264 265 266 267 268 ... 386

Bog'liq
qorakol

16.13.Pillachilikning xalq xo’jaligidagi ahamiyati

Tarmoqning asosiy mahsuloti xom so’ngra kerakli darajada quritilgan pilladir. Pillani
qayta ishlash jarayonida ip, undan esa ipaklik gazlamalar ishlab chiqariladi. Bu mahsulotlardan
insonlar uchun o’ta yumshoq, silliq va chidamli kiyim-kechaklar tayyorlanadi. Uzok yillar
davomida ulardan samolyot, kosmik kemalarga parashyut, elektr simlarida izolyator, tibbiyotda,
jarroxlikda tikish ipi sifatida va boshqa tarmoqlarda turli maqsadlarda foydalanib kelingan.
Keyinchalik bu buyumlar kimyoviy(sun’iy) tolalardan tayyorlanishi tufayli ipak ipi va
gazlamasi asosan insonlar iste’moli uchun foydalanilmoqda.
Pilla ipidan eng chiroyli va nafis atlas, adras, shoyi, duxoba, gilam va boshqa xil matolar
to’qiladi. Bir sentner xom-pilladan 100-150 metrgacha ipak gazlama to’qiladi. Tayyorlangan
kiyimlarning chakana baholarda qiymati 500-650 ming so’mga teng.
Pillaning yetilishi juda murakkab jarayon. Uning urug’i sanoat texnologiyasi asosida
olinadi va rivojlantiriladi. 20-30 kun ichida qurtning og’irligi 10-14 marta ko’payadi. Buning
uchun qurt yashil tut bargi bilan intensiv oziqlantiriladi. Qurtlar1-2 yoshida har 2-3 soatda, 3-4
yoshda – har 3-4 soatda, 5 yoshida esa – har 4-5 soatda takror oziqlantiriladi. Bir gramm pilla
urug’i 20-30 kun o’sish davrida 50-60 kg yashil barg iste’mol qiladi va 3-4 kg xom pillaga
aylanadi. 1kg pilla ishlab chiqarish uchun 15-17 kg barg sarflanadi.
Qurt go’ngi o’simlikchilikda organik o’g’it, sanoatda kislota olish uchun ishlatiladi.
Pillani qayta ishlash jarayonida tashkil topgan ko’kolkalar mo’yna chorvachiligida
qo’shimcha ozuqa shaklida ishlatiladi. Ko’kolkaning to’rtdan bir qismi yog’ qolgan qismi esa
turli xil mineral moddalardan iborat.

339
Xom pilla ishlab chiqarishda mehnat resurslari, band bo’lgan binolar va boshqa resurslar
mavsumiy foydalaniladi. Agar ular bir marta tashkil etsa 20-30 kun, ikki marta-40-60 kun
foydalaniladi, xolos. Ammo, ko’pchilik xo’jaliklarda qo’shimcha tarmoq sifatida rivojlantiriladi.

Download 8,59 Mb.

1 ... 261 262 263 264 265 266 267 268 ... 386

Download 8,59 Mb.

Pdf ko'rish