Diferensiallayıcı gücləndirici. Məlumdur ki, diferensiallayıcı qurğularda çıxış gərginliyi giriş gərginliyinin formasının törəməsi olur. ƏG diferensiallayıcı kimi istifadə edildikdə, onun əks rabitə dövrəsinə aktiv müqavimət Rə.r. qoşulur. Giriş kondensatorunun sağ köynəyinin potensialını sıfır qəbul etsək, ondakı gərginlik düşküsü giriş gərginliyinə Ugir bərabər olur. Kondensatordan cərəyan ancaq giriş gərginliyi dəyişən halda axır və bu cərəyan
qanunu ilə dəyişir.
İ = C
dU
gir
dt
ƏG çox böyük giriş müqavimətinə malik olduğundan giriş cərəyanı Rə.r. rezistorundan axmalı olur (şəkil 3.11). Rə.r. rezistorunun sol köynəyinin potensialı sıfra bərabər olduğundan, onda ayrılan gərginlik düşküsü məhz çıxış gərginliyidir. Bu halda İ=Uçıx / Rə.r. olduğundan,
Uçıx /Rə.r. = - C dUgir /dt bərabərliyindən
Uçıx = - Rə.r. C U gir
dt
yazmaq olar. Beləliklə, diferensiallayıcı qurğunun çıxış gərginliyi giriş gərginliyinin zamana görə törəməsinin zaman sabitinə (Rə.r.C) olan hasilinə bərabər olur.
Verilmiş sxemin bir sıra çatışmayan cəhətləri vardır. Rə.r. müqavimətinin kondensatorun reaktiv müqavimətinə olan nisbəti tezliyin artması ilə artdığından güclənmə əmsalı da artır. Bu halda siqnalın güclənməsi ilə yanaşı yüksək tezliyin küyləri də güclənəcək və nəticədə çıxışda maneə və küylərin səviyyəsi diferensial siqnalı üstələyə bilər. Digər çatışmayan cəhəti, sxemin dayanıqlığını itirə bilməsi imkanının artmasıdır. Bu problemləri, sxemə əlavə R1 və Cə.r elementlərini daxil etməklə (şəkil 3.12) aradan qaldırmaq olar. R1, Rə.r. və Cə.r elementlərinin qiymətlərini elə seçmək olar ki, gücləndiricinin əks əlaqəli və əks
əlaqəsiz hallarındakı tezlik xarakteristikalarının əyriləri kəsişməsinlər. Bu isə sxemin dayanıqlığını təmin edir.
Şəkil 3.11. Diferensiallayıcı gücləndirici
|
