Bir fazalı bir yarımperiodlu düzləndirici. Sadə biryarımperiodlu düzləndirici ardıcıl qoşulmuş gərginlik mənbəyindən, dioddan və aktiv müqavimətdən (yük müqavimətindən) ibarətdir. Fərz edək ki, diod idealdır və
giriş gərginliyi sinusoidal qanunla yəni,
U gir
Um sin t
qanunu ilə dəyişir.
Diodun anodunda gərginliyin müsbət qütbü olduqda dioddan yükün müqavimətinə tərs mütənasib olan cərəyan axır. Anodda mənfi qütblü gərginlik olduqda diod bağlıdır və dövrədən cərəyan axmır. Nəticədə Ry müqavimətində bir istiqamətli döyünən İy cərəyanı axır. Ry müqavimətində yarımsinusoidal
formalı gərginlik impulsları əmələ gəlir. 0 < t < T/2 intervalında yarımkeçirici diod VD düz istiqamətdə sürüşüb və yük rezistorundakı gərginlik və cərəyan giriş siqnalını təkrarlayır (Şəkil 7.2). T/2 < t < T intervalında D diodu əks istiqamətdə sürüşüb və yükdəki gərginlik və cərəyan sıfıra bərabər olur.
Şəkil 7.2. Bir fazalı bir yarımperiodlu düzləndirici
Verilmiş giriş gərginliyinin tək yarımperiodunda, yəni 2k t 2k 1
halında, düzlənmiş cərəyan yük rezistorunda gərginlik düşküsü yaradır. Bu gərginliyin orta qiyməti
yük ..ort.
T2
1
T yük
T2
1
T m
U
T 0 m
U U
0
dt
U sin t dt
0
m cost T U /
(7.4)
olur.
Şəkil 7.3- də göstərilən ikinci qida mənbəyi diod düzləndiricisindən və süzgəcdən ibarətdir.
Şəkil 7.3. Bir fazalı bir yarımperiodlu düzləndirici
VD diodunun katodu süzgəcin C1 kondensatoruna və L1 drosselinə qoşulmuşdur. C2 kondensatoru sabit cərəyan döyüntülərini hamarlamaq üçündür. Qida mənbəyinin çıxışına R müqaviməti qoşulmuşdur. Bəzi sxemlərdə çıxış birbaşa yükə qoşulur. R müqaviməti (bu halda R köməkçi yük müqaviməti adlanır) çox az cərəyan işlətdiyindən çıxış siqnalının stabilləşdirilməsi funksiyasını da yerinə yetirir. R müqaviməti bir neçə çıxışı olan bir rezistordan və yaxud ardıcıl qoşulmuş bir neçə rezistordan ibarət ola bilər. Real sxemlərin çıxışında siqnalın döyünmələri (amplitud dəyişməsi) baş verir. Döyünmələrin qiyməti süzgəcdən asılıdır.
| 