Monitorowanie EKG
Standardowym urządzeniem stosowanym, do nadzoru i obrazowania zmienności potencjału elektrycznego wytwarzanego przez serce, w oddziale intensywnej terapii jest monitor EKG. Jego użycie umożliwia prostą i nieprzerwaną kontrolę rytmu i częstości akcji serca oraz zaburzeń akcji serca: bradykardii, tachykardii, zaburzeń rytmu serca, zaburzeń przewodnictwa oraz niedokrwienia mięśnia łącznie z zawałem serca.
Możemy śledzić wpływ leków oraz zaburzeń elektrolitowych na mięsień sercowy. W sytuacji zatrzymania krążenia możemy zróżnicować jego mechanizm: asystolię, migotanie komór czy też rozkojarzenie elektromechaniczne.
Nowoczesne monitory wyposażone są w oscyloskopy z pamięcią, w których zapis EKG jest „przechowywany w trakcie rejestracji, co umożliwia odtwarzanie zmian po pewnym czasie. Dzięki użyciu pozycji „freeze” można obraz EKG wstrzymać i dokładnie przeanalizować. Oscyloskopy są często wyposażone w rejestratory graficzne, włączające się w kreślonym czasie lub podczas sytuacji alarmowej. Urządzenia wyposażone są w kompletny system dźwiękowej i wizualnej sygnalizacji stanów alarmowych i ostrzegawczych. Zróżnicowana kolorystyka komunikatów i wyświetlana treść pozwalają w szybki sposób rozpoznać rytm i przyczynę zgłaszanego alarmu. Obecne monitory określamy wieloparametrycznymi, ponieważ zapewniają śledzenie nie tylko zapisu krzywej EKG, ale też innych parametrów, o których mowa będzie w dalszej części pracy.
Do monitorowania EKG zakładamy elektrody naskórkowe jednorazowego użytku wypełnione żelem elektrodowym przykleja się za pomocą krążków, na odpowiednio przygotowana skórę, która powinna być ogolona i odtłuszczona. Miejsca ich umocowania zależą od stanu pacjenta i celu kontroli EKG. Najczęściej Używa się II odprowadzenia kończynowego lub zmodyfikowanego odprowadzenia przysercowego. Przymocowuje się 3,4 lub 5 elektrod, zawsze po jednej elektrodzie na obu kończynach górnych i jedną na dolnej w przypadku trzech elektrod. Czwartą elektrodę przyklejamy na prawej nodze w celu uziemienia, natomiast piątą umieszcza się w okolicy przedsercowej w celu wykrycia zmian niedokrwiennych serca. Oś odprowadzenia II przebiega równolegle do osi między węzłem zatokowym i przedsionkowo-komorowym, zatem załamek P jest duży i łatwy do odnalezienia, natomiast jakość zespołów QRS jest często niezadowalająca. Odprowadzenie to pozwala wykryć nadkomorowe i komorowe zaburzenia rytmu, a także zmiany niedokrwienne w obszarze ściany dolnej (ryc. 1.a) [10]. Odprowadzenie V1, w którym 4 elektrody umieszcza się na kończynach, a w IV przestrzeni międzyżebrowej na prawo od mostka, pozwala wyraźnie rozpoznać załamek P oraz zespół QRS. Zaburzenia rytmu i przewodnictwa serca można dokładnie ocenić wykorzystując odprowadzenie MCL1, które jest zmodyfikowanym-dwubiegunowym odprowadzeniem V1, pozwalającym na ustawienie się na monitorze odprowadzenia III (ryc1.b). U pacjentów z chorobą niedokrwienną serca ma zastosowanie zmodyfikowane odprowadzenie V5, w którym elektrodę V5 umieszczamy w linii pachowej przedniej lewej. Takie rozmieszczenie daje możliwość rozpoznania niedokrwienia ściany przedniej lub bocznej (ryc.1.c).
Ryc. 1 Rozmieszczenie elektrod [10].
a b c
Odprowadzenie II Odprowadzenie MCL1 OdprowadzenieV5
Należy pamiętać, że podczas nadzorowania czynności serca za pomocą monitora EKG mogą wystąpić artefakty wywołane rożnymi czynnikami nie związanymi ze stanem pacjenta np.: wpływem innych urządzeń elektrycznych, źle umieszczonymi elektrodami, źle przylegającymi elektrodami, czy rozłączeniem kabla. Na zapis, a szczególnie na wysokość załamków QRS mogą wpływać zaburzenia oddechu przez przesuniecie śródpiersia oraz zmiany wypełnienia serca podczas cyklu oddychania. Nieregularna linia elektryczna pojawia się podczas drżenia mięśni, czy poruszania się pacjenta. Zbyt mała amplituda EKG może być spowodowana złym nastawieniem jej w opcjach monitora, podobnie jak stały alarm częstości akcji serca czy odstępu ST.
Aby ocenić zaburzenia rytmu serca, np. bradykardię, tachykardię zatokową, trzepotanie, migotanie przedsionków, dodatkowe skurcze komorowe, bloki przedsionkowo-komorowe, rytmy węzłowe, czy niedokrwienie mięśnia sercowego należy wstępnie ustalić, jaka jest częstotliwość akcji serca, czy rytm serca jest miarowy, ile występuje załamków P, jak wygląda zespól QRS i wreszcie czy zaburzenia rytmu są niebezpieczne i wymagają postępowania farmakologicznego bądź innego działania leczniczego [6].
-
|
