Mövzu 19  Azərbaycanda Distant təhsilin vəziyyəti, inkişaf istiqamətləri




Download 5,57 Mb.
Pdf ko'rish
bet57/64
Sana10.01.2024
Hajmi5,57 Mb.
#134066
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   64
Bog'liq
İKT

Mövzu 19 
Azərbaycanda Distant təhsilin vəziyyəti, inkişaf istiqamətləri 
Koronavirus pandemiyasının yayılması nəticəsində əksər ölkələrin təhsil məkanında nisbətən 
arxa planda qalan onlayn/distant təhsil ön plana keçdi. Azərbaycan Respublikasının Təhsil 
Nazirliyi də onlayn tədris imkanlarını nəzərdən keçirərək ümumi təhsil müəssisələrində tədris 
prosesinin dayandırılması səbəbindən dərslərin onlayn öyrənilməsi üçün bir neçə tədris 
resursunu təqdim etdi. Nazirlik “Mədəniyyət” və “ARB Günəş” kanallarında “Dərs vaxtı”, 
“Virtual məktəb” (virtual.edu.az), bütün dərsliklərin onlayn mövcud olduğu 
e-derslik
 layihələrini 
həyata keçirib. Eyni zamanda, Dövlət İmtahan Mərkəzi şagirdlərin evdən imtahanlara 
hazırlaşması üçün www.otk.az internet səhifəsində pulsuz sınaq imtahanları təşkil edib. 
Distant təhsil prosesində təhsil alanın üzərinə düşən məsuliyyət qat-qat artır. Lakin bu təhsilin 
həyati ehtiyacdan irəli gəldiyini və onun keyfiyyətində təhsil alanın maraqlarının yüksək 
olduğunu nəzərə alsaq, nəzərdə tutulan problemin özözünə aradan qalxacağını əminliklə demək 
olar. Hətta müəyyən məqamlarda bir sıra tədris formalarında alınan biliyin fiksasiyasına belə 
ehtiyac qalmır. Biliyi alan şəxs bəlkə də bu aktı təsdiq edən sertifikata və ya diploma ehtiyac hiss 
etmir. 
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi 
Şurasının dəstəyi ilə Tətbiqi Tədqiqatlar Fondunun həyata keçirdiyi «Azərbaycanın ali və orta 
ixtisas təhsili sistemində distant təhsilin perspektivləri: problemin tədqiqi, müzakirəsi, təbliği» 
layihəsi Azərbaycan cəmiyyəti üçün son dərəcə aktual olan bu məsələnin tədqiqi, müzakirəsi, 
Azərbaycanda tətbiqinin müxtəlif aspektlərinin işıqlandırılması, bu istiqamətdə aparılan 
islahatlara vətəndaş cəmiyyətinin dəstəyinin təmin edilməsi məsələlərinə həsr edilmişdir. 
“İlk Addımlar akademiyası” 2001-ci ildən Azərbaycanda fəaliyyət göstərən “İlk Addımlar” 
təhsil portalının başlatdığı, Azərbaycanda İnformasiya Texnologiyaları (İT) sahəsində təhsil 
almaq istəyənlərə köməklik göstərmək məqsədinin davamı olaraq atılan növbəti addımlardan 
biridir. 
Təhsil Nazirliyi tərəfindən elektron dərslərin istifadəsinə “Azərbaycan Respublikasında 
ümumtəhsil məktəblərinin informasiya və kommunikasiya texnologiyaları ilə təminatı proqramı 
(2005-2007-ci illər)” çərçivəsində başlanılıb. Elektron resursların yaradılması və tədris prosesinə 
tətbiqi 
“2008-2012-ci 
illərdə 
Azərbaycan 
Respublikasında 
təhsil 
sisteminin 
informasiyalaşdırılması üzrə Dövlət Proqramı” çərçivəsində daha da genişləndirilib. 2020-ci 
ilədək Azərbaycan Respublikasının təhsil sistemində elektron dərslər və elektron dərsliklər tədris 
resurslarının əsasını təşkil edəcək. Dövlət Proqramı çərçivəsində hazırda Milli Təhsil Portalında 
(www.edu.az) 8 fənn üzrə elektron dərslər mövcuddur. Bununla yanaşı Dövlət proqramı 
çərçivəsində Intel SKOOOL elektron dərs platforması Azərbaycan tədris sisteminə 
uyğunlaşdırılıb. Dövlət Proqramı çərçivəsində şəbəkə üzərindən video texnologiyaların tətbiqini 
genişləndirmək məqsədi ilə video.edu.az portalı yaradılıb. Portala müxtəlif fənlərə aid dərslər 
yerləşdirilib və hazırda dərslərin yerləşdirilməsi davam etdirilməkdədir. Eyni zamanda, Tehsil.tv 
portalı yaradılıb, təhsil reportajları və təhsil verilişləri bu portalda yerləşdirilib Təhsil Nazirliyi 
tərəfindən hazırlanmış www.e-derslik.edu.az elektron dərslik portalına maraq günü-gündən artır. 
AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun Tədrisİnnovasiya Mərkəzində 2011-ci ildən 
əyani təhsillə yanaşı, distant təhsil xidmətləri də həyata keçirilir. AMEA Naxçıvan Bölməsi, 
Naxçıvan Dövlət Universiteti və Naxçıvan MR-da yerləşən digər ali məktəblərin doktorant və 
dissertantları 4 ildir ki, bu xidmətdən yararlanaraq məsafədən təhsil alır. Bu gün Naxçıvan 
Muxtar Respublikasının ən ucqar dağ kəndlərində belə genişzolaqlı İnternet xidməti fəaliyyət 
göstərir. Naxçıvan Dövlət Universitetinin elektronlaşması universitetə girişdən tutmuş çıxışadək 


bütün proseslərin, tələbənin dərsə davamiyyətinin, elmi-pedaqoji potensialın, administrativ 
işlərin elektronlaşmasını əhatə edir. 
29 oktyabr 2014-cü il tarixdə AMEA Gəncə Bölməsində İnformasiya Texnologiyaları 
İnstitutunun Distant Tədris Mərkəzi yaradılmışdır. Gəncə DTM-də təşkil olunan dərslərdə 4 
universitet və 6 elmi-tədqiqat institutunun doktorantları iştirak edəcək. 
Distant təhsilin nəticələri o zaman uğurlu ola bilər ki, o mövcud bazanın təməlləri üzərində 
davam gətirə bilsin. Azərbaycanda distant təhsil tətbiq etmək üçün aşağıdakı proseslərin həyata 
keçirilməsi zəruridir: 
• Azərbaycan Respublikasında distant təhsillə bağlı hədəfləri bəlli edən strategiyanın 
hazırlanması. 
• Strategiyanı həyata keçirə biləcək kadr potensialının və vəzifələrin müəyyənləşdirilməsi 
• DT ilə bağlı qanunvericilik bazasının yaradılması Cəmiyyətin distant təhsilə hazırlığına, 
maarifləndirmə tədbirlərinin kütləvi informasiya vasitələri tərəfindən aparılmasına geniş 
şəraitin yaradılması. 
• Azərbaycanda nümunəvi Distant Təhsil Universitetinin yaradılması. 
• Cəmiyyətin bütün təbəqələrinin Distant dərsləri almasına şərait yaradan Distant Təhsil 
Televiziyasının yaradılması. 
• Bu sahədə dünyanın qabaqcıl ali təhsil müəssisələrinin qabaqcıl təcrübəsindən istifadə 
edilməsi. 
Neçə ildir respublikamızda “Elektrron təhsil”, “Ən yaxşı müəllim” və s. müsabiqələr keçirilir, ən 
yaxşı elektron tədris vəsaitləri geniş istifadəçi auditoriyasına təqdim edilir, müəllimlərin 
İnternetdə öz resurslarını yaratması, istifadəsi və inkişaf etdirməsinə şərait yaradılır. 
Ali məktəb müəllimləri üçün də belə müsabiqələr keçirilsə nə qədər elektron tədris vəsaitləri 
hazırlanar, tədris prosesinin keyfiyyətinin yüksəlməsinə çox böyük təsir edər. Təbii ki, müxtəlif 
layihələrlə ali məktəb müəllimləri üçün təlimlərin keçirilməsinin də böyük təsiri ola bilər. 
Ümumtəhsil məktəblərində yeni təhsil proqramının (kurikulum) tətbiqi ilə bağlı fənn müəllimləri 
10 günlük kurslarda iştirak edir, dərslərini fəal (interaktiv) təlim metodlarından istifadə edərək 
qururlar. Ali məktəblərdə (müəllim hazırlığı istiqamətində fəaliyyət göstərən) işləyən 
müəllimlərin əksəriyyəti tədris prosesini müasir tələblərə uyğun qurmaqda çətinlik çəkirlər. 
Tələbələrə məqsədəuyğun olaraq seçilmiş şəkillər, animasiyalı, audio-video materiallarla zəngin 
təqdimatlar, elektron tədris vəsaitlərindən (ETV), interaktiv təlim metodlarından istifadə etməklə 
mühazirələrin oxunması, seminarların keçirilməsinin dərsin maraqlı, canlı qurulması, tələbələr 
tərəfindən mövzunun daha yaxşı mənimsənilməsi, tələbənin XXI əsrin müəllimi kimi 
formalaşmasına çox böyük köməyi ola bilər. Bu günün tələbəsi bir və ya bir neçə ildən yeni 
təhsil proqramının tələbləri ilə dərs keçmiş şagirdlərlə işləməli olacaq, ona görə də tələbənin ali 
məktəbdə bu istiqamətdə hazırlanması cox gözəl nəticələr alınmasına kömək edə bilər. 



Download 5,57 Mb.
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   64




Download 5,57 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Mövzu 19  Azərbaycanda Distant təhsilin vəziyyəti, inkişaf istiqamətləri

Download 5,57 Mb.
Pdf ko'rish