159
9.12-rasm
9.13-rasm
Fitinglar
cho’yandan yasalgan standart birlashtirish qismlar bo’lib,
trubalarni o’zaro birlashtirishda bog’lanuvchi vazifasini o’taydi.
Ularning turlari
13.3.14-rasmda keltirilgan.
9.14-rasm
Rezbali (boltli, shpilkali, vintli va trubali) birikmalarni chizish.
Yig’ish chizmalarida
qulaylik maqsadida rezbali
birikmalar soddalashtirib
(9.15-rasm,
a) va mahkamlash detallarini shartli tasvirlash ham mumkin (9.15-
rasm,
b). Bunda ko’rinish chizma masshtabiga qarab GOST 2.315-68 bo’yicha
olinadi.
Boltli birikmalarni
tasvirlashda bolt, gayka va shaybaning o’lchamlari
standartlaridan olinadi. Oo’quv
chizmalari, vaqtni tejash maqsadida,
bundan
mustasno, bunda ularga yaqin bo’lgan bolt uzunligi va diametri yordamida
aniqlanishi mumkin. O’lchamlar chizmada ko’rsatilgan
nisbatlar yordamida
aniqlanadi. 9.16-rasmda boltli birikma chizmasi tasvirlangan, o’lchamlar
asosan
rezba diametri bilan aniqlanadi. Bolt uzunligi
L=m+n+s+h+k formula bilan
aniqlanadi, bunda:
m va
n biriktirilayotgan detal qalinliklari,
s - shayba qalinligi,
h
- bolt kallagi balandligi,
k - gaykadan chiqib turgan bolt uchining uzunligi. Rezba
