35
Relyatsion algebraning keying amali kesishuv amali bo`lib, unda
tanlangan jadvallar ma`lumotlarining mos kelganlari aks ettiriladi.
Yuqoridagi 5.1 va 5.2 jadvallaridan foydalanib kesishuv amaliga misol
keltirilgan (5.4-jadval).
5.4-jadval. Kesishuv amali natijasi
Familiyasi
Ismi
Tug`ilgan yili Manzili
Yoshi Kursi
Karimov
Alisher
1999
Toshkent
20
2
Kesishuv amalida tanlangan jadvallardagi
uchragan qatorlardagi
ma`lumotlarning moslari ajratib olinadi. Bunda barcha atributlar
qiymatlari va ularning toifalari mos kelishi talab etiladi.
Relyatsion algebraning keying amali ayirma amali bo`lib, unda
tanlangan birinchi jadvaldagi ma`lumotlardan ikkinchi jadvalga
uchraganlari ajratib tashlanadi. Bunda yuqoridagi
amallar kabi barcha
atribut qiymatlari mos kelishi va atribut toifalari usta – ust tushgan
bo`lishi kerak.
Shu bilan bir qatorda natijada faqat birinchi jadval atribut
qiymatlari aks ettiriladi. Ikkinchi jadval esa o`z ornida birinchi jadvaldan
mos qiymatlarni olib tashlash uchun xizmat qiladi.
Agar ikkinchi
jadvaldan birinchisini ayirish kerak bo`lsa jadvallar o`rnini almashtirish
orqali amalga oshiriladi (5.5-jadval).
5.5-jadval. Ayirish amali natijasi
Familiyasi
Ismi
Tug`ilgan yili Manzili
Yoshi Kursi
Odilov
Furqat
1998
Xorazm
23
3
Isaev
Qudrat
1997
Andijon
35
2
Aliev
Qosim
2000
Navoiy
49
4
Relyatsion algebraning yana bir amali dekart ko`paytma
amali
bo`lib, unda tanlangan birinchi jadvalning har bir qatoriga ikkinchi
jadvalning har bir qatori mos kelishi tushuniladi. E`tiborli tomoni
shundan iboratki, boshqa amallarda satrlar birlashtirilgan bo`lsa dekart
ko`paytma amalida esa atributlar birlashtiriladi.
Dekart ko`paytmada munosabat operatorlari har-xil sxemada bo`lishi
mumkin.
36
5.6-jadval. Talaba jadvali
5.7-jadval. Fan jadvali
