“uch” deb sanab boriladi, yordamchi ulash unsuri esa “va”

143 
Shuningdek, bu usul bilan yozishda dastlab sekinroq, keyinchalik uni 
tezlashtirib yozib ko‘rsatiladi. Bu usuldan bo‘g’in, so‘z va gaplarni yozishda 
ham foydalanish mumkin. 
Tasavvur orqali yozish. Yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan usullar bilan bir 
qatorda, tasavvur qilish orqali havoda harflarning shaklini yozdirib mashq 
qildiriladi. O‘qituvchi doskada yozib ko‘rsatgan harf yoki bog’lanishlarni 
o‘quvchilarga qanday qilib yozishni, ruchkaning havoda harakatini ko‘rsatib, 
o‘quvchilar tasavvur hosil qilganlaridan so‘ng daftarga yozishga ruxsat etiladi. 
Bunday mashqlar o‘quvchilarning qiziqishlarini o‘stiradi hamda jismoniy 
mashqlarni ham bajarish imkonini beradi. 
Tasavvur orqali yozish usuli. Yuqoridagi usullar bilan bir qatorda, 
bolalarga tasavvur orqali havoda harflar shaklini yozdirish ham qo‘llaniladi. 
O‘qituvchi doskaga yozib ko‘rsatgan harf yoki uning bog‘lanishlarini 
o‘quvchilarga ruchkani havoda harakatlantirib ko‘rsatadi va bu orqali 
o‘quvchida harf haqida tasavvur hosil qilinadi. So‘ng o‘quvchi daftarga 
yozishga kirishadi. Bunday mashq usuli o‘quvchining qiziqishini oshiradi 
hamda jismoniy mashqlarni bajarishga ham imkon beradi. 
Bu usulning salbiy jihati ham bor. Chunki, o‘qituvchi bu usuldan 
foydalanganda, 
barcha 
o‘quvchilarning qo‘l harakatini to‘g‘ri yoki 
noto‘g‘riligini bir paytda tekshira olmaydi. Bunda bir necha o‘quvchining qo‘l 
harakatini kuzatib, tegishli ko‘rsatma berish mumkin. 
Nusxa ko‘chirish, tasavvur orqali zish husnixatga o‘rgatishda yordamchi 
usul sanaladi. 
Harf va uning elementlarini tahlil qilish usuli. Harf va uning 
elementlarini tahlil qilish turlicha amalga oshiriladi. Harflarni elementlarga 
ajratib tahlil qilish, har bir harfning necha elementdan tuzilganligini, qanday 
shaklga ega ekanligini, bu elementlar boshqa harflar bilan bog‘lanishida qanday 
ko‘rinishga ega bo‘lishini o‘quvchilar tasavvur etadilar. Ammo soddalashtirilgan 
harflar alfaviti ko‘p harflarni elementlarga ajratmay, bir butun yozishni talab 
qiladi. Masalan b harfi elementlarga ajratilmay, bir butun shaklda yoziladi. 

144 
Ayrim harflar bir necha elementdan tashkil topgan bo‘lib, ular bir butun 
shaklda yoziladi, ammo o‘qituvchi uning necha elementdan iboratligini faqat 
eslatib o‘tadi. Masalan, kichik d harfining birinchi elementi to‘liq oval, ikkinchi 
elementi pasti halqali tayoqchadan iborat. 
Bu o‘rinda harfning necha elementdan iborat ekanligi esalatib o‘tiladi, 
yozishda esa bu harfni qo‘l harakatini uzmasdan yozish talab cheklanadi. 

Download 5,58 Mb.