12
Î
ota-onalik huquqidan
mahrum qilish asoslari;
Î
vasiylik va homiylikka murojaat etish huquqi.
Ota-onalik huquqidan mahrum etish instituti oilaviy
huquqiy munosabatlarda alohida o‘rin tutadi.
Oilaviy huquqiy munosabatlar deganda fuqarolar
o‘rtasida bo‘ladigan va oilaviy
huquqiy normalar bilan
tartibga solinadigan ijtimoiy munosabatlar tushuniladi.
Oila huquqining subyektlari
Har qanday boshqa munosabatlarda bo‘lganidek,
oila
viy huquqiy munosabatlarda ham uch element:
subyekt, subyektiv huquq va maj
buriyatlarni ko‘ri-
shimiz mumkin.
Oilaviy munosabatlarning subyekti bo‘lib, er-xo-
tin, ota-ona, bolalar, vasiylar va homiylar,
boshqa qa-
rindosh-urug‘lar hamda oila qonunlari sohasida u yoki
bu munosabatlarni hal etishda ishtirok etuvchi yuridik
shaxslar, fuqarolar uyushmasi,
muassasalar, organlar, ij-
timoiy birlashmalar hisoblanadi.
Oila a’zolariga, oilaning sobiq a’zolariga tegishli
qonun bilan himoya qilinadigan axloqiy va moddiy qad-
riyatlar yuzasidan oila huquqi
subyektlari qabul qiladi-
gan harakat va qarorlar oilaviy huquqiy munosabatlar-
ning obyektlari bo‘lishi mumkin.
Oilaviy munosabatlarda fuqarolarning
teng huquqliligi
Oilaviy munosabatlarni tartibga solish erkak va
ayolning ixtiyoriy ravishda nikohlanib tuzgan ittifoqi, er
va xotinning shaxsiy hamda
mulkiy huquqlari tengligi,
ichki oilaviy masalalarning o‘zaro kelishuv yo‘li bilan
hal qilinishi, oilada bolalar tarbiyasi, ularning farovon
hayot kechirishi va kamoloti haqida g‘amxo‘rlik qilish,
Ijodiy faoliyat
O‘zbekiston
Respublikasi
Konstitutsiya-
sining 18-mod-
dasida mustah-
kamlangan
qoidani «Oilaviy
munosabatlarda
fuqarolarning
teng huquqlili-
gi»
matni bilan
qanday bog‘liqlik
tomoni borligini
aniqlang.
13
voyaga yetmagan va mehnatga layoqatsiz oila a’zolari-
ning huquq va manfaatlarini himoya qilish ustuvorligi
tamoyillari asosida amalga oshiriladi.
Barcha fuqarolar oilaviy munosabatlarda teng
huquqlarga egadirlar. Nikoh tuzish chog‘ida jinsi, irqi,
millati, tili, dini,
ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shax-
siy va ijtimoiy mavqeyi hamda boshqa holatlarga qa-
rab, huquqlarni muayyan tarzda bevosita yoki bilvosita
cheklashga, bevosita yoki
bilvosita afzalliklar belgi-
lashga hamda oilaviy munosabatlarga aralashishga yo‘l
qo‘yilmaydi.
Oilaviy munosabatlarda fuqarolarning huquqla-
ri faqat qonunga asosan va faqat oiladagi boshqa a’zo-
larning hamda o‘zga fuqarolarning axloqi, sha’ni,
qadr-qimmati, sog‘lig‘i, huquqlari va qonun bilan
qo‘riq lanadigan manfaatlarini himoya qilish maqsadida
zarur me’yordagina cheklanishi mumkin.
