|
Namangan muhandislik-pedagogika instituti yer usti transport tizimlari kafedrasi kasb-hunar kollejlari uchunBog'liq Чилангарлик ўқув услубий қўлланмаFlyuslar. Haroratning oshishi bilan kavsharlanadigan sirtlarning oksidlanish tezligi orta
boradi, buning natijasida kavsharning detal sirtiga yopishishi yomonlashadi. Oksidlarni
yo’qotish uchun-flyuslar qo’llaniladi. Flyuslar kavsharlarning kavsharlanadigan sirtga
yopishishiga yordam beradi. Ular yumshoq va qattiq kavsharlar uchun alohida tayyorlanadi.
Bo’lardan tashqari alyumin qotishmasi, zanglamaydigan po’lat hamda cho’yan uchun maxsus
flyuslar ishlatiladi.
Yumshoq kavsharlar uchun flyuslar. Bu xildagi kavsharlar uchun xlorli, tsinkli,
nashatir, kanifol, kavsharlash pastalari ishlatiladi.
Xlorli tsinkning flyuslash xossasi kuchli bo’lib, qora, rangli metallar (tsinkli,
tsinklangan detallar, alyumin hamda uning qotishmasidan tashqari)ni kavsharlashda
qo’llaniladi. Zanglashning oldini olish uchun flyusga sut ranggi yo’qolguncha nashatir spirti
qo’shiladi.
Nashatir (xlorli alyuminiy)-oq rangli, achchiq-sho’r modda bo’lib, tuzning ta’mini
beradi. U tarkibga kukun yoki kristall holida qo’shiladi. Nashatirni qizdirilganda undan sog’liq
uchun zararli oq gaz ajraladi, shuning uchun kavsharlashda toza nashatir bilan emas, balki
uning suvdagi aralshmasidan va ozgina xlorli tsinkdan foydalaniladi.
Kanifol sarg’ish-jigarrang smola bo’lib, archa smolasini haydash yo’li bilan olinadi.
Uning flyuslash xossasi boshqa flyuslarga qaraganda kuchsiz, ammo zangbardoshligi kuchli.
Kanifolning kukuni, tayoqchasi yoki spirtdagi eritmasidan foydalanish mumkin.
Qoviyalash pastasi suyuq holda bo’lib, uni tayyorlash uchun kraxmalni suvda eritib,
keyin yopishqoq bo’lgo’nga qadar qaynatiladi. Kraxmal kleysterini sovuq holda xlorli tsink
yoki xlorli tsink yoki xlorli ammoniy bilan aralashtirib yopishqoq suyuqlik hosil qiladi.
Zanglamaydigan va issiqqa chidamli po’latni kavsharlashda 50% eritilgan bo’r va 50%
bor kislotasining xlorli tsinkdagi eritmasidan tayyorlangan pastadan foydalaniladi. qo’lrang
cho’yanni kavsharlashda bo’rga xlorli kaliy, marganets perekis yoki temir oksidi qo’shiladi.
Qoviyalash uchun qoviya pastasini yuzaga bir tekis qilib surkaladi. Qoviyalashdan keyin
qoldiqlarni qilli cho’tka bilan suvda yuvib tashlash kerak.
Bor kislotasi o’zining flyuslash xossasi bilan burdan yuqori turadi, ammo
qimmatbaholigi tufayli undan kamroq foydalaniladi.
|
| |
