• S (sz ,s ^ )
  • Nazariy fizika kursi




    Download 9,41 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet181/240
    Sana08.01.2024
    Hajmi9,41 Mb.
    #132633
    1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   240

    h2 „ 2 
    %2 

    2e2 
    2e2
    e2L f
    ^

    4S = EV. 
    (9.5)
    ------v 2------ V 2—
    — +
    2m 
    2m
    Olingan (9.5) Shredinger tenglamasidagi Gamilton operatorida 
    spin operatorlari hisobga olinmasligi tufayli, to‘ la to‘ lqin funksiyasini 
    ikkita to iq in funksiyalarining ko‘paytmasi sifatida qarsh mumkin. 
    Ulardan biri elektronlarning o g lrlik markazi harakatini ifodalovchi 
    funksiya bo‘ lsa, ikkinchisi ularning spinlariga tegishli o ‘ zgaruvchilami 
    ifoda qilivchi funksiya boiadi. Agarda spin o ‘ zgaruvchilar sifatida oz 
    y o ‘ nalishdagi spin proyeksiyalar tanlab olinsa, u holda geliy atomidagi 
    ikkita elektron uchun t o liq to iq in funksiyani quyidagicha yozish 
    mumkin:
    1Р (
    г
    1,
    г
    2,5 1,5'2)
    = Ф (г 1,г2) - 5 ( 5 1,52). 
    (9.6)
    272


    Bu formulada spinga b o g iiq b oigan to iq in funksiyasining qismi 
    S (sz ,s ^ )
    orqali berilgan.
    Tajribadan maiumki, elektronlar Pauli 
    prinsipiga bo‘ysunadi. 
    Demak, 
    (9.6) 
    dagi 
    to iq in
    funksiyasi 
    elektronlarning 
    o'nn 
    almashtirilishiga nisbatan antisimmetrik funksiya b oiish i kerak, ya’ni
    ^ ( r . . r
    2
    , >
    s:j
    )= - v ( r „ r 2, ^ , 
    SZ1

    (9.7)
    (9.7) da kiritilgan 
    Pn
    o ‘rin almashtrish operatori 
    P'2
    va 
    P"2
    ikkita 
    operator ko‘paytmasi shaklida berilishi mumkin. Bunda birinchi 
    I ,

    o ‘ rin almashtirish operatori r, va 
    r
    2
     
    elektronlarning o g irlik markazi 
    koordinatalari о ‘mini almashtirsa, ikkinchi 

    Download 9,41 Mb.
    1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   240




    Download 9,41 Mb.
    Pdf ko'rish