|
Nazariy fizika kursi
Pdf ko'rish
|
| bet | 198/240 | | Sana | 08.01.2024 | | Hajmi | 9,41 Mb. | | #132633 |
R
va
r n
kattaliklar katta qiymatlami ,
К
hamda
A
kattalilclar esa juda ham kichkina qiymatlami qabul qiladi. Shu tufayli
R
—>00
da
Es = E a
boiadi. Yadrolar orasidagi o ‘rtacha masofalarda,
ya’ni elekronning Bor radiusi tartibidagi masofalarda, atom toiq in
funksiyalaming o‘ zaro qoplagan sohasi katta b oiib , elektron bulutining
almashuv zichligi ham katta bo‘ ladi. Bundan tashqari, elektron buluti
almashuv sohasining ba’zi qismlari yadrolarga juda yaqin kelgani
munosabati bilan ularning yadrolar bilan o ‘ zaro tortishuvi
A
almashuv
integraliga katta manfiy hissa qo‘ shadi,Yadrolar orasidagi o ‘ rtacha
masofa nisbatan katta bo‘ lganligi sababli, turli qismlardagi elektron
bulutlarining almashuv zichligi bir-biridan shu masofada bo‘ ladi.
Demak, energiyaga qo‘ shiladigan musbat hissa ham deyarli kam
boiadi. Natijada, yadrolar orasidagi o ‘rtacha masofalarda
A
integral
manfiy qiymatlami qabul qiladi va bu o ‘z navbatida
E s
kattalikning
manfiyligini va
Ea
nmg musbatligini bildiradi. Demak, o ‘rtacha
masofalarda
E s
kattalik atomlar orasidagi tortishuvni,
E a
kattalik esa
itarishuvni ifodalaydi.
Shunday qilib, elektronlarning holati to‘ la antisimmetrik bo‘ lgan
to‘ lqin
funksiyasi
bilan
ifodalanadi.
Elektronlarning
o ‘ rin
almashtirishlari bilan b o g iiq to iq in funksiya va unga mos xususiy
qiymat simmetrik boigan i uehun barqaror vodorod molekuladagi to ia
to‘ lqin funksiya antisimmetrik bo‘ lishi uchun spin toiq in funksiyasi
antisimmetrik bolishi shart, ya’ni elektronlarning spinlari antiparallel
y o ‘ nalgan boiishi lozim. Faqat shu holdagina ikkita vodorod atomlari
orasidagi tortishish kuchi paydo b oia d i va bu singlet holat b o iib uni,
'£ orqali belgilanadi, ya’ ni
|
| |
