Neft va gazni qayta ishlash kimyoviy texnologiyasi kafedrasi

Download 1,49 Mb. Pdf ko'rish
bet	4/26
Sana	11.12.2023
Hajmi	1,49 Mb.
	#115390

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 26

Bog'liq
укийди маъл., 13-maktab o’quvchisi, Tabiiy gaz tarkibidagi nordon gazlarni fizik-kimyoviy usul bilan-fayllar.org, azotning tuproqda simbioz holda yashovchi mikroorganizmlar tomonidan ozlashtirilishi , Suvni tozalashni avtomatlashtirish-fayllar.org, Kiber huquq. MI-MD

Izo-C 8 H 16 +H 2  Izo-C 8 H 18

GIDROGENLASH JARAYONLARI.
Termik va katalitik krekingda xom ashyodagi vodorod kreking mahsulotlari
o`rtasida qayta taqsimlanadi. Xom ashyoni fraktsiya tarkibi qancha og’ir bo`lsa va
ularda smolali asfal’tenlar qancha ko`p bo`lsa shuncha ko`p vodorodga boy
bo`lmagan mahsulotlarni kreking-qoldiq va koks hosil bo`ladi. Og’ir fraktsiyali
xom ashyonikreking qilganda minimal’ darajada koks hosil bo`lishi uchun va
yengil fraktsiyalarni ko`p olinishi uchun tashqaridan vodorod kirgizish kerak.
Krekingni bu formisini destruktiv gidrogenlash deyiladi. Destruktiv bo`lmagan
gidrogenlashga xom ashyoni vodorod bilan to`yintirish kiradi.
Izo-C
8
H
16
+H
2


Izo-C
8
H
18

Destruktiv va destruktiv bo`lmagan gidrogenlash jarayonlari o`rtasidagi
gidrogenlash formasiga gidrotozalash jarayoni kiradi. Gidrotozalash jarayoni
vazifasi neft mahsulotlaridagi oltingugurtli va azotli birikmalarni katalitik usulda
vodorod ta`sirida yo`q qilish. Reaktsiya natijasida oltingugurtli birikmalar
parchalanib H
2
S hosil bo`ladi va to`yinmagan uglevodorodlar to`yinadi.
Gidrotozalash jarayoni odatda biroz parchalanish reaktsiyasi bilan boradi.
Gidrotozalashdan so`ng olingan mahsulotlarda xom ashyoda bo`lmagan yengil
fraktsiyalar va uglevodorodli gazlar mavjud bo`ladi.
Destruktiv gidrogenlash jarayoni ko`p vodorod sarflashni talab qiladi (5-7%
mass. xom ashyoga). Qurilmalarni texnologik jixozlash murakkab, chunki jarayon
yuqori bosimda (300-700 ob) va yuqori temperaturada (420-500
0
C) olib boriladi.
Gidrogenlash jarayoni 2-3 bosqichda olib boriladi va bu qurilmalar katta
kompleksni tashkil qiladi. Apparatlar yuqori bosimda ishlaydi, shuning uchun ular
qimmatbahodir.
Katalitik kreking va kokslash jarayonlarining rivojlanishi soddaligi va
arzonligi natijasida destruktiv gidrogenlashdan voz kechildi. Yumshoq sharoitlarda
olib boriladigan destruktiv gidrogenlash jarayon (50-200 atm) keyingi vaqtda keng
joriy etila boshladi. Bu jarayonda vodorod 1-3% sarflanadi va xom ashyo chuqur
o`zgarishlarga
uchraydi.
Bu
gidrogenlash
jarayonini
gidrokreking

deyiladi.gidrokreking jarayonini sanoatga tatbiq etilishiga quyidagilar sababchi
bo`ldi:
1. Xom ashyo sifatida asosan vodorodga boyroq bo`lgan og’ir distillyatlar
ishlatiladi.
2. Oltingugurt, azot va asfal’tenlarga boy bo`lgan qoldiq mahsulotlar
ishlatilishdan oldin deasfal’tizatsiya qilinadi yoki gazoyl fraktsiyasi bilan
aralashtiriladi.
3. Gidrokreking natijasida benzin fraktsiyasi emas balki kerosin – gazoyl
fraktsiyasi, katalitik kreking uchun xom ashyo bo`lgan og’ir fraktsiya va yoqish
uchun ishlatiladigan katyol yoqilg’isi olinadi.
4. Gidrokreking jarayoni uchun aktiv va selektiv katalizatorlar yaratilgan.
5. Ba`zi bir xollarda gidrokreking koks hosil bo`lish bilan boradi va jarayonni
o`rtacha vodorod bosimida olib boriladi.

Download 1,49 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 26

Download 1,49 Mb.

Pdf ko'rish