4
MUNDARIJA
Kirish
......................................................................................................................
5
I BOB. MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALAR RIVOJLANISHINING
O’ZIGA XOS XUSUSIYATLARI
1.1.
Maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishining psixologik xususiyatlari
(diqqat, xotira, tasavvur) ................................................................................8
1.2.
Maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishining fiziologik xususiyatlari.....21
II BOB. MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALAR RIVOJLANISHINING
PEDAGOGIK SHART-SHAROITLARI
2.1.
Maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo’yiladigan davlat
talablarining mohiyati ……………………………………………………………25
2.2.
Bola rivojlanishida rivojlantiruvchi markazlar faoliyatining ahamiyati .......38
XULOSA…………………………………………………………………….......
41
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR…………………………………….....
42
5
KIRISH
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev “Zamonaviy
maktabgacha ta’lim sog‘lom va barkamol avlodni voyaga yetkazishda muhim o‘rin
tutadi” deya ta’kidlaydi.
Respublika
Prezidentining
2017-yil
30-sentabrdagi
PQ-3305-son
“O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta’lim vazirligi faoliyatini tashkil etish
to‘g‘risida”gi qarori hamda, 2016-yil 29-dekabrdagi PQ-2707-son “2017-2021-
yillarda maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish
choratadbirlari
to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 21-noyabrdagi
929-son “O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta’lim vazirligi to‘g‘risidagi
nizomi maktabgacha ta’limga bolalarni sifatli tayyorlash, maktabgacha ta’lim
tashkilotlarida moddiy texnika bazasini mustahkamlash, maktabgacha ta’lim
tashkilotlarining davlat va nodavlat tarmog‘ini kengaytirish va shu orqali
maktabgacha ta’limga bola qamrovini oshirish va sohaga ilg‘or
xorij tajribalarini
tadbiq qilish imkonini beradi.
Maktabgacha ta’lim tashkiloti maktabgacha ta’limga qo‘yiladigan davlat
talablariga muvofiq bolalarni tarbiyalashni, o‘qitishni, ularga qarab turishni, ularni
parvarishlashni va sog‘lomlashtirishni ta’minlaydi.
Maktabgacha
ta’lim
tashkilotidagi
ta’limning
mazmun-mohiyati
O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan
Maktabgacha ta’lim davlat ta’lim dasturi asosida ishlab chiqilgan ta’lim dasturida
belgilab beriladi.
Maktabgacha
ta’lim
tashkilotidagi
ta’lim-tarbiya
jarayoni
mashg‘ulotlarning yillik, kalendar-mavzuli rejalari va jadvali bilan tartibga
solinadi. Maktabgacha ta’lim tashkiloti “Maktabgacha ta’lim
va tarbiya
to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga, Ilk va maktabgacha yoshdagi
bolalar rivojlanishiga qo‘yiladigan davlat talablariga va boshqa qonunchilikka
muvofiq ta’lim berish va
tarbiyalash shakllari, vositalari va usullarini tanlaydi.
1
1
Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 13-maydagi 391-son qarori
6
“O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta’lim tizimini 2030-yilgacha
rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida” 2019-yil 8-maydagi PQ-4312-
son qaroriga binoan har bir maktabgacha yoshdagi bolaning intelektual aqliy,
axloqiy, estetik va jismoniy rivojlanishi uchun kerakli shart-sharoitlar yaratish
maqsadida bolalarning rivojlanishidagi barcha o’ziga xosliklarni o’rganib chiqish
lozim.
Maktabgacha yoshdagi bolalarning har tomonlama to’g’ri va sog’lom
rivojlanishi uchun Davlat bir qancha talablar qo’ygan.
Bu davlat talablarining
maqsadi — mamlakatda o‘tkazilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarni, xorijiy
mamlakatlar ilg‘or tajribasi hamda ilm-fan yutuqlari
va zamonaviy axborot-
kommunikatsiya texnologiyalarini inobatga olgan holda maktabgacha ta’lim
tizimida ma’naviy barkamol va intellektual jihatdan
rivojlangan shaxsni
tarbiyalash.
Davlat talablarining asosiy vazifalari quyidagilar hisoblanadi: maktabgacha
yoshdagi bolalarning rivojlanishi, ta’lim-tarbiyasi mazmuni va sifatiga
qo‘yiladigan
talablarni belgilash; milliy, umuminsoniy va ma’naviy qadriyatlar
asosida bolalarga ta’lim-tarbiya berish, rivojlantirishning samarali shakllari va
usullarini joriy etish; ta’lim-tarbiya jarayoniga pedagogik va zamonaviy axborot-
kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish; kadrlarni maqsadli va sifatli
tayyorlash uchun ta’lim, fan va ishlab chiqarishning samarali integratsiyasini
ta’minlash.
Maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishining
individual xususiyatlari
maktabgacha yoshdagi bolaning davlat talablariga to‘liq mos keladigan ta’lim
yutuqlariga qo‘yiladigan talablarni cheklaydi va ta’lim dasturini o‘zlashtirishda
kutilayotgan natijalar shaklida aniqlash zarurligini belgilaydi.
2