|
Funktsional sxemalarni loyihalashda texnologik jihoz, uskuna vaBog'liq LJAA fani ma\'ruzalar2.Funktsional sxemalarni loyihalashda texnologik jihoz, uskuna va
kommunikatsiyalarni ifodalash
Funktsional sxemada texnologik jarayon odatda yordamchi, ikkinchi darajali
apparatlarsiz, soddalashtirilgan holda ko`rsatilib, chizmaning yuqori qismida
keltiriladi va texnologik ob`ektning ishlash printsipi, avtomatika vositalari bilan
munosabati haqida to`la tasavvur berishi kerak; texnologik jarayonga tegishli
truboprovodlarga o`rnatiladigan rostlovchi organ, armaturalarning faqatgina nazorat
va avtomatik rostlashda qatnashadiganlarigina ko`rsatiladi.
Suyuqlik va gazlarning texnologik kommunikatsiya va truboprovodlari
DS2.784-70 ga muvofiq ifodalanadi, ya`ni: suv (-1-1-) yoki ko`k rangda, bug‘ (-2-2-)
yoki qizg‘ish, azot (-4-4-) to`q sariq, kislorod (-5-5-) yashil rangda va hokazo.
Kommunikatsiyalarga muhit tasnifiga muvofiq yanada aniqlik kiritish maqsadida
raqam bilan birga harf indeksi ham qo`llanilishi mumkin; masalan: toza suv-1
t
,
qizdirilgan
bug‘-2
q
,
boyitilgan
bug‘-2
b
,
va
shunga
o`xshash.
Odatda
kommunikatsiyalarni raqamli yoki rangli tasvirlash murakkab texnologik jarayonlar
uchun tavsiya etilib, soddalarida qo`llanmasa ham bo`ladi.
Kommunikatsiya va truboprovodlarning chizmalaridagi qalinligi 0.5 dan to 1.5
mm gacha bo`lib, ularning vazifasiga qarab qalinligi turli bo`lishi mumkin; masalan,
kollektor, magistral truboprovodlarni 1-1.5 mm qalinlikda ko`rsatish mumkin.
Texnologik truboprovodlarning ulanishi va kesilishi 6-rasmda ko`rsatilgan.
Gaz
R1
Suyuqlik
a) b) v)
6-rasm. Texnologik truboprovodlarni fuktsional sxemalarda ifodalanishi: a, b-
ulanganda; v-kesishganda.
Texnologik jarayonning jihoz, uskuna va apparatlari chizmada 0.2 dan to 0.5
mm qalinlikda chizilib, ularning o`lchamlari orasidagi nisbat (masshtabsiz chizilgan
taqdirda ham) saqlanishi kerak. Har bir uskuna oldiga uning nomi yoki (jarayon
murakkab bo`lsa) arab raqamlarida pozitsion belgisi qo`yilishi lozim.; harf-raqam
usulini ham qo`llash mumkin, masalan: s-5, n-7, i-3, bunda harflar uskuna nomini
bildiradi (s-sig‘im, n-nasos, i-isitgich), raqam esa shunday apparatlar majmuasining
tartib nomerini ifodalaydi. Apparatlar raqam bilan belgilanganda chizmaning bo`sh
erida apparat nomlari ko`rsatilgan jadval berilishi kerak.
|
| |
