O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi buxoro davlat pedagogika instituti

Download 5,14 Mb. Pdf ko'rish
bet	221/239
Sana	19.05.2024
Hajmi	5,14 Mb.
	#244342

1 ... 217 218 219 220 221 222 223 224 ... 239

Bog'liq
“SAN’AT, TIL VA MADANIYAT MASALALARINI ILMIY O’RGANISHDA FAN VA

O‘QUVCHILARNI QIRQIM BAJARISHGA HAMDA CHIZMANI O‘QISH USULLARIGA O‘RGATISH METODIKASI. Ashrapova Parvinabonu
Annotatsiya.

Foydalangan adabiyotlar
1.
Sh.Murodov, N.Toshimov. Grafik tasvirlash asoslari (Grafika tarixi). T., 2013
y. 33-35 bet.
2.
J.Yo.Yodgorov, K.M.Qobiljonov va boshqalar. Chizmachilik “O‘qituvchi”.
1992 y.
3.
T.Rixsiboev. Muhandislik grafikasi fanlarini o‘qitish metodologiyasi. T.
Tafakkur qanoti, 2011.63 b.
4.
K.Malikov, Aksonometriya nazariyasi va amaliyoti, Monografiya, 86-88 b
2018 yil.
5.
Muslimov Sh.N. Development of professional competitiveness of future
teachers. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol. 7
No. 10, 2019. R. 111-116.
6.
Dilshodbekov Sh.D. Modern Graphic Programs Methodical Possibilities in
Teaching Engineering Disciplines // Eastern European Scientific Journal. – Germany,
2018. – P. 294-296.
7.
Malikov K. Theory and practice of axonometry, Monograph, -p. 64-66. 2018.

391
8. Malikov K. THEORY AND PRACTICE OF CONSTRUCTION OF
AXONOMERTIC PROJECTS
European Journal of Research and Reflection in Educational
Science
Volume 8 Number 9, 2020 ISSN 2056-5852. – P. 224-231.

9. Malikov Kozim Gafurovich. Axonometry New Practical Graphical Methods
For Determining System Parameters. PSYCHOLOGY AND EDUCATION (2021) 58(2):
5710-5718 ISSN: 00333077.
O‘QUVCHILARNI QIRQIM BAJARISHGA HAMDA
CHIZMANI O‘QISH USULLARIGA O‘RGATISH
METODIKASI.
Ashrapova Parvinabonu
Buxuro davlat pedagogika instituti Musiqa va
tasviriy san’at kafedrasi Tasviriy san’at muhandislik
grafikasi yo‘nalishi talabasi
Annotatsiya.
Ushbu maqolada men, o‘quvchilarni qirqim bajarishga hamda chizmani
o‘qish usullarida o‘rgatish metodikasiga oid ijodiy grafik ishlari haqida qisqacha malumot berib
o‘tdim.
Qirqim.
Qirqim shartli tasvir bo
ʻ
lib, u buyumning ko
ʻ
zimizga
ko
ʻ
rinmaydigan ichki tuzilishini aniqlash maqsadida bajariladi. Ma’lumki,
chizmalarda buyumlarning ichki ko
ʻ
rinmaydigan chiziqlari shtrix chiziqlar
bilan chiziladi. Bunda tutash va shtrix chiziqlarning bir yo
ʻ
la chizmada
chizilishi chizmani o
ʻ
qishni qiyinlashtiradi va ko
ʻ
pincha xatoliklarga olib
keladi. Bunday holni bartaraf etish uchun shtrix chiziqlar ko
ʻ
rinadigan
kontur chiziqlar bilan almashtiriladi, ya’ni qirqim beriladi. Qirqim deb
biror buyumni bir yoki bir necha tekislik bilan fikran qirqqanda kesuvchi
tekislikda hosil bo
ʻ
lgan shakl bilan buyumning kesuvchi tekislik orqasida
qolgan qismini proektsiyalanganda hosil bo
ʻ
lgan tasvirga aytiladi. Qirqim,
asosan buyumning ko
ʻ
rinishlarida tasvirlanadi.
Qirqim bir necha xossalariga ko
ʻ
ra quyidagilarga bo
ʻ
linadi:

Kesuvchi tekislikning soniga qarab oddiy va murakkab qirqim.

Kesuvchi teislikning gorizontal tekislikka nisbatan vaziyatiga ko
ʻ
ra
vertikal, gorizontal va qiya qirqim.

Buyumning uzunasi yoki ko
ʻ
ndalangi bo
ʻ
yicha bajarilgan qirqim.

Qirqimning to
ʻ
liq bajarilishiga ko
ʻ
ra to
ʻ
liq va mahalliy (ayrim joy)
qirqim. Oddiy qirqim. Chizmada bitta kesuvchi tekislik bilan hosil bo
ʻ
lgan
qirqim oddiy qirqim deyiladi. Oddiy qirqim kesuvchi tekislikning
proyeksiya tekisligiga nisbatan joylashishiga qarab gorizontal, vertikal va
og
ʻ
ma (qiya) qirqimlarga bo
ʻ
linadi. Agar kesuvchi tekislik frontal
proyeksiya tekisligiga parallel bo
ʻ
lsa, frontal qirqim deyiladi. Agar
kesuvchi tekislik profil proyeksiya tekisligiga parallel bo
ʻ
lsa profil qirqim

392
deyiladi. Frontal, profil va gorizontal qirqimlar odatda olddan, chapdan va
ustdan ko
ʻ
rinishlar o
ʻ
rnida mos ravishda joylashtirib chiziladi. Qirqimlar
bajarganda ham kesimdagi kabi yozuv va strelkalar qo
ʻ
yiladi va
buyumning kesilgan yuzasi shtrixlanadi.

Download 5,14 Mb.

1 ... 217 218 219 220 221 222 223 224 ... 239

Download 5,14 Mb.

Pdf ko'rish