-rasm. Qobiliyat turlari va ularning tavsifi

Download 6,92 Mb. Pdf ko'rish
bet	36/181
Sana	22.05.2024
Hajmi	6,92 Mb.
	#250633

1 ... 32 33 34 35 36 37 38 39 ... 181

Bog'liq
65682317b2659 O\'QUV QO\'LLANMA SUNGISI 2003 doc 15 03 2

Кo‘nikmalar – O‘qituvchining kasbiy faoliyati jarayonida hosil qilingan tajriba va bilimlar asosida bajariladigan ishning mukammal usuli. Malakalar

6-rasm. Qobiliyat turlari va ularning tavsifi.
Qobiliyat o‘qituvchining individual imkoniyatlarini xarakterlaydi. Bir xil sharoitda qobiliyatli
o‘qituvchilar o‘z faoliyatlarida ham qobiliyat past kishilarga qaraganda ko‘proq yutuqlarga
erishadilar.
Qobiliyat shaxsning ham umumiy, ham maxsus rivojlanishida tezroq oldinga siljib borishini,
uning ijrochilik va ijodkorlik faoliyatlarida eng yuqori natijalarga erishishini ta’minlaydi. Qobili-
yatli kishi mutaxassislikni tez egallay oladi va yuqori mahoratga erishadi hamda ishlab chiqarish,
fan yoki madaniyatga yangilik kirita oladi.
Qobiliyat bilimdan farq qiladi. Bilim – bu ilmiy mutolaalar natijasidir, qobiliyat esa insonning
psixologik va fiziologik tuzilishiga xos bo‘lgan xususiyatdir.
Qobiliyat bilim olish uchun zaruriy shart-sharoi yaratadi, shu bilan birga, u ma’lum darajada
bilim olish mahsulidir. Umumiy va maxsus bilimlarni o‘zlashtirish, shuningdek, kasbiy mahoratni
egallash jarayonida qobiliyat mukammallashib va rivojlanib boradi.
Qobiliyatga уaqinroq turadigan tushunchalar ko‘nikma va malakalardir.
Кo‘nikmalar
– O‘qituvchining kasbiy faoliyati jarayonida hosil qilingan tajriba va bilimlar
asosida bajariladigan ishning mukammal usuli.
Malakalar
–
O‘qituvchining ongli faoliyatni bajarishi jarayonida hosil qilingan kasbiy
intellektual faoliyatning avtomatlashgan komponentlari yig‘indisi. Ular o‘qituvchi kasbiy faoliyati
mexanizmining asosini tashkil qiluvch jarayonlar bo‘lib, qobiliyat bilan birgalikda pedagogik
mahoratga erishishni ta’minlaydilarki, buning natijasida o‘qituvchilar kasbiy faoliyatida o‘lkan
yutuqlarni qo‘lga kiritadi.
Qobiliyat ko‘nikma va malakalarni chuqur egallashda ro‘yobga chiqadi. Darhaqiqat,
qobiliyatli kishining кo‘nikma va malakalari кo‘p qirrali va mukammallashgan bo‘ladi. Кo‘nikma

40
va malakalar yetarli bo‘lmagan qobiliyatni birmuncha to‘ldirishi yoki qobiliyatning kamchiligini
tuzatishi mumkin.
Ko‘nikmalarni umumlashtirib
mohirlik
ham deb ataydilar. Mohirlik ham qobiliyatning
o‘zginasidir. Demak, qobiliyat ko‘nikma va malakalarning paydo bo‘lish jarayonida shakllanadi.
Pedagogikada o‘qituvchi qobiliyati – bu imkoniyatdir, uning mohirligi zaruriy darajasi faqat-
gina o‘qitish va tarbiyalash jarayonida takomillashib boradi va yutuqlarga erishishida zamin
yaratadi. Tug‘ma qobiliyatlar zehn deyiladi

Download 6,92 Mb.

1 ... 32 33 34 35 36 37 38 39 ... 181

Download 6,92 Mb.

Pdf ko'rish