• Nomi Belgisi
    		•

    SI ning o‘nli karrali va ulushli birliklari




    Download 3,46 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet35/109
    Sana19.01.2024
    Hajmi3,46 Mb.
    #140836
    1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   109
    Bog'liq
    20.Mahsulotlar sifatini standartlashtirish va metrologiya asoslari

    SI ning o‘nli karrali va ulushli birliklari. 11-O‘TXK da (1960, 
    Rezolyutsiya 12, CR 87) SI birliklarining, 1012 dan 10‒12 gacha bo‘lgan 
    oraliqdagi o‘nli karrali va ulushli qiymatlarining nomlari va belgilarini 
    ifodalashda foydalanish uchun, old qo‘shimhchalar va ularning belgilari 
    tartibini tasdiqladi. 10‒15 va 10‒18 lar uchun old qo‘shimchalar, 12-
    O‘TXK tomonidan (1964, Rezolyutsiya 8, CR 94); 1015 va 1018 lar 
    uchun old qo‘shimchalar esa, 15-O‘TXK tomonidan (1975, Rezolyutsiya 
    10; CR 106 va Metrologia 1975, 11, 180-181); 1021 ; 1024 ; 10‒21 va 
    10‒24 lar uchun old qo‘shimchalar esa, 19-O‘TXK (1991, Rezolyutsiya 
    4, CR 185 va Metrologia 1992, 29, 3) tomonidan kitirilgan. 
    2.9-jadval 
    Tasdiqlangan barcha old qo‘shimchalar ro‘yxati keltirilgan. 
    Ko‘paytuvchi 
    Nomi 
    Belgisi 
    Ko‘paytuvchi 
    Nomi 
    Belgisi 
    101 
    deka 
    Da 
    10‒1 
    detsi 
    d 
    102 
    gekto 
    g (h)1 
    10‒2 
    santi 
    s 
    103 
    kilo 
    K 
    10‒3 
    milli 
    m 
    106 
    mega 
    M 
    10‒6 
    mikro 
    mk (μ)2 
    109 
    giga 
    G 
    10‒9 
    nano 
    n 
    1012 
    tera 
    T 
    10‒12 
    piko 
    p 
    1015 
    peta 
    P 
    10‒15 
    femto 
    f 
    1018 
    eksa 
    E 
    10‒18 
    atto 
    a 
    1021 
    zeta 
    Z 
    10‒21 
    zepto 
    z 
    1024 
    yotta 
    Y 
    10‒24 
    yokto 
    y 
    Old qo‘shimchalarni, matnda qo‘llanilayotgan birlikning turidan 
    qat’iy nazar, u bilan ifodalanayotgan birlik yoki, uning belgisi bilan 
    birga, oraliq joy qoldirmasdan, tik shrift bilan yozish kerak. Deka (da), 
    gekto (g) va kilo (k) old qo‘shimchalari istisno qilingan ravishda, karrali 
    qiymatlarni ifodalovchi barcha old qo‘shimchalarning belgilari bosh 
    harflar bilan yoziladi; ulushli qiymatni ifodalovchi barcha old 
    qo‘shimchalarning nomlari esa, doimo kichik harflar bilan yoziladi. So‘z 
    boshida kelgan holatdan boshqa barcha holatlarda, barcha old 
    qo‘shimchalarning nomlari kichik harflar bilan yoziladi.

    49 
    Birlik belgisi bilan old qo‘shimcha belgisini birlashtirish orqali hosil 
    qilingan belgilar guruhi, (tegishli belgining karrali, yoki, ulushli shaklini 
    o‘zida namoyon qilivchi) o‘zaro ajralmas bo‘lgan yangi belgi turini 
    tashkil qiladi va bunday belgini, musbat va manfiy darajalarga ko‘tarish, 
    yoki, boshqa belgilar bilan, tarkibiy birliklarning belgilari tarzida o‘zaro 
    birlashtirib qo‘llash mumkin bo‘ladi.

    Download 3,46 Mb.
    1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   109




    Download 3,46 Mb.
    Pdf ko'rish
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    SI ning o‘nli karrali va ulushli birliklari

    Download 3,46 Mb.
    Pdf ko'rish