| 1. Ipning sifati
Tikuv va noto‘qima matolarni tikish uchun paxta tolasidan ishlab chiqarilgan tikuv iplari matoviy va glyanseviy kilib ishlab chiqariladi. Bu iplar uchta guruxga bo‘linadi. “Ekstra” ,”Prima” va Mustaxkam iplar. “Ekstra” va “Prima” iplari uch qavatli, “Mustaxkam” iplar esa to‘rt va olti qavatli qilib ishlab chiqariladi. Trikotaj matolarni tikish uchun uch kavatli 40,50,60, va 80 iplar qo‘llanadi. Iplar ung va chap buramli bir yoki ikki pishitilgan usulda ishlab chiqariladi. “Prima” tikuv ipi paxta tolasidan ishlab chiqariladi va u merserizatsiyalangan yoki merserizatsiyalanmagan xolda bo‘ladi.
Buyortmachining buyortmasiga asoslangan xolda tikuv iplari oxirgi pardozlash jara`nida matobiy iplar parafinlanadi, yeki ularga maxsus ishlovlar beriladi. Buning natijasida tikuv iplari kerakli xususiyatlarga ega bo’ladi.
Ipning sifati va fizik-mexanik ko‘rsatkichlari tanlab olingan tolaning xossalariga bevosita bog‘liq. Tola qanchalik sifatli bo‘lsa, undan olingan ip shuncha sifatli bo‘ladi. Lekin o‘rtacha yo‘g‘onlikdagi ip olish uchun yuqori navdagi paxta tolasi qabul qilinsa, ipning sifati yaxshi, ammo tan narxi baland bo‘ladi. Shuning uchun ma’lum yo‘g‘onlikdagi ip olish uchun shunday tola tanlash kerakki, ishlab chiqarilgan ipning sifat ko‘rsatkichlari standartlar talabiga to‘liq javob bergani holda tan narx arzon bo‘lsin.
Bitiruv malakaviy ishimizda “Prima” tikyv ipn uchun chiziqli zichligi 21 x3 teksdagi pishitilgan ip ishlab chiqarishimiz lozim. Loyxalanayotgan ipning fizik mexanik xossalari kuydagi 1 jadvalda ko‘rsatilgan talablarga javob berishi lozim.
Ipning fizik-mexanik xossalari
1-jadval
Ipni chiziqli zichligi, teks
|
Konditsion chiziqli zichlik va nominal chiziqli zichlik orasidagi ruxsat etilgan farq, %
|
Sanoat nav
|
Nisbiy pishiqlik
|
Sifat ko‘rsatkichi
|
Pishiqlik bo‘yicha variatsiya koeffitsiyenti, %
|
Pishitish koeffitsiyenti,α
|
gr/teks
|
mN/teks
|
21
|
+1; -2
|
I
|
18,5
|
181,5
|
14
|
14,5
|
35,4
|
21x3
Rn=63,6
|
+2
-8
|
I
|
14,2
|
14,5
|
5,1
|
8,6
|
|
[3]bet
|
