• 2.1. ALT matematik ta’minoti (MT)
  •  – Ma’ruza. Mavzu: ALT ta’minoti turlarining komponentlari




    Download 389,02 Kb.
    bet7/74
    Sana08.01.2024
    Hajmi389,02 Kb.
    #132704
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   74
    Bog'liq
    Toshkent davlat texnika universiteti-fayllar.org

    2 – Ma’ruza. Mavzu: ALT ta’minoti turlarining komponentlari 


    Ma’ruza rejasi: 


    1. ALT matematik ta‟minoti (MT).

    2. ALT dasturaviy ta‟minoti (DT).

    3. ALT informatsion ta‟minot.

    4. ALT texnikaviy ta‟minoti.

    5. ALT lingvistik ta‟minoti.


    Tayanch so‘zlar va iboralar 
    Umumtizimiy DT, ixtisoslashgan DT, so„rovlar tili, ma‟lumotlarning fizikaviy modeli,
    ma‟lumotlarning sanaviy modeli. 
    Loyihalashni avtomatlashtirish vositalarini avtomatlashtirilgan loyihalash turlari bo„yicha 

    guruhlarga ajratish mumkin.




    2.1. ALT matematik ta’minoti (MT) 
    ALT matematik ta‟minoti asosini algoritmlar tashkil qiladi; bu algoritmlar bo„yicha ALTning
    dasturaviy ta‟minoti ishlab chiqiladi. ALTda matematik ta‟minotning elementlari har xil bo„ladi. 
    Ular ichida invariant elementlar – funktsional modellarni tuzish printsiplari, algebraik va differentsial
    tenglamalarning sonli yechimi metodlari, ekstremal masalalarni qo„yish, ekstrimumni qidirishlar 
    mavjud. Matematik ta‟minotni ishlab chiqish ALT yaratishdagi eng murakkab bosqichdir; ALT
    unumdorligi va ishlashining samaradorligi ko„p jihatdan unga bog„liq. 
    ALT DTsi vazifasi va amalga oshirish usullari bo„yicha ikki qismga bo„linadi:
    1) matematik metodlar va ular asosida tuzilgan, loyihalash ob‟yektlarini tavsiflovchi 
    matematik modellar;
    2) avtomatlashtirilgan loyihalash texnologiyasining formalashgan bayoni. 
    Matematik ta‟minot birinchi qismini amalga oshirishning usullari va vositalari turli ALTlarda
    o„ziga xosligi bilan ajralib turadi va loyihalash ob‟yektlarining xususiyatlariga bog„liq. Matematik 
    ta‟minotning ikkinchi qismiga kelsak, avtomatlashtirilgan loyihalash jarayonlarini formalashtirish
    majmui, alohida loyihalash masalalarini algoritmlash va dasturlashga nisbatan ham murakkab masala 
    ekan. Bu masalani yechishda loyihalashtirish texnologiyasining mantiqi butunligicha, jumladan
    avtomatlashtirish vositalaridan foydalanish asosida loyihalovchilarning bir-biri bilan muloqoti 
    mantiqi, formalashtirilishi kerak. Ushbu turdagi masalalarni yechishga mos keladigan tizimlar
    umumiy nazariyasining metodlari va holatlari ko„rilayotgan sohada hozircha qo„llanilishini topmadi. 
    Loyihalashni avtomatlashtirish bo„yicha ishlar ko„p holatlarda loyihalash metodologiyasining
    takomillashmaganligini namoyon qildi va bir vaqtning o„zida loyihalash jarayonlarini 
    takomillashtirish bo„yicha masalalarni yechish zaruratiga olib keldi. Loyihalash metodologiyasini
    takomillashtirish va rivojlantirish kontseptsiyasiga turli mualliflarning qarashlari bir narsada bir-
    biriga o„xshash: loyihalash asosida tizimli yondoshuv yotishi kerak. ALTning matematik ta‟minoti
    loyihalashni avtomatlashtirishning ob‟yekti, jarayoni va vositalarini o„zaro bog„liqlikda bayon qilishi 
    lozim. Hozirgi paytda ushbu masalani yechish uchun tayinli nazariy baza bo„lmaganligi uchun,
    amalda turli matematik metodlarning murakkab tizimlarini modellash vositalari yagona kompleksga 
    integratsiyalashishi jarayoni bormoqda.
    Ushbu jarayon rivojida ikkita istiqbolli yo„nalishni ajratish mumkin: 
    − optimal loyihaviy yechimlarni olish metodlarining, jumladan avtomatlashtirilgan
    loyihalashga yo„nalgan metodlarning rivoji; 
    − loyihalanayotgan ob‟yektlarning turlariga invariant avtomatlashtirilgan loyihalash
    jarayonlarining o„zini takomillashtirish va tipiklashtirish. 
    Davlat standartlarining
    «САПР. Типовые функционалные схемы проектирования 
    изделий в условиях функционирования систем» metodik ko„rsatmalarni ishlab chiqish
    loyihalash jarayonlarini avtomatlashtirishni takomillashtirish va tipiklashtirishda ahamiyatli natija 
    bo„ldi. Unda loyihalashni avtomatlashtirish jarayoni tarkibi va protseduralar ketma-ketligi, loyihaviy




    11


    hujjatlarning mazmuni va shakllari bo„yicha an‟anaviy loyihalash jarayonidan keskin farq qiladi. Shu
    bilan birga avtomatlashtirilgan loyihalash jarayonida loyihalash ob‟yektlariga invariant bo„lgan 
    ma‟lum sondagi protseduralarni ajratish mumkin. Loyihalashning namunaviy jarayonini
    modellashning matematik apparatini markazlashtirilgan holda ishlab chiqish va bunday modellarni 
    amalga oshiruvchi bazaviy dasturaviy-metodik komplekslarni chiqarish avtomatlashtirilgan
    loyihalash jarayonlari texnologiyasini takomillashtirish va tipiklashtirishda istiqbolli yo„nalishdir. 

    Download 389,02 Kb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   74




    Download 389,02 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



     – Ma’ruza. Mavzu: ALT ta’minoti turlarining komponentlari

    Download 389,02 Kb.