Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: Muammoli ma’ruza, klaster, bahs munozara.
Adabiyotlar: R4,R10,R18,R19,R20,R21; D2,D3,D4,D5,D10,D11.
4-BO’LIM. GNOSEOLOGIYA – BILISH NAZARIYASI
Bilishning mazmun va mohiyati
Bilish nazariyasining predmeti va uning o’ziga xos xususiyatlari. Rastionalizm. Empirizm. Perstepstiya va aperstepstiya. Gnoseologiyaning mazmuni va mohiyati. Optimizm, skeptistizm, agnostistizm. Gnoseologik relyativizm. Bilimning asosiy turlari. Bilimning asosiy shakllari: kundalik amaliy bilim, o’yin vositasidagi bilim, mifologik bilim, badiiy bilim, diniy bilim, falsafiy bilim, ilmiy bilim, shaxsiy bilim ijtimoiy bilim. Bilishda sub’ekt va ob’ektning o’zaro aloqasi. Bilish faoliyat turi. Bilishdagi qarama-qarshiliklar.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: Muammoli ma’ruza, blits so’rov, aqliy hujum, savol-javob, jamoaviy munozara.
Adabiyotlar: R4, R7, R9, R20; D1, D2, D3, D4, D5, D6, D10, D11; Q4, Q5, Q7.
Hissiy, empirik, nazariy, mantiqiy va intuitiv
bilish darajalari
Hissiy darajadagi bilim va uning shakllari: sezgi va idrok, xotira, xayol va tasavvur. Empirik bilim va uning shakllari: kuzatish, eksperiment, ilmiy dalillar. Fikrning hissiylikdan rastionallikka harakati. Nazariy bilim va uning shakllari: ilmiy muammo, muammo va masala. Muammoli vaziyatning bilish jarayonidagi roli, gipoteza, tamoyillar, kategoriyalar, paradigmalar.
Tafakkur va uning mohiyati. Tafakkur va borliqning birligi. Tafakkurning asosiy shakllari: tushuncha, mulohoza, xulosa.
Hissiy empirik va rastional bilish birligi. Bilishning empirik va nazariy darajalarini farqlash mezonlari. Intuistiya va ijod. Falsafa tarixida intuistiyaga munosabat.
Intuistiyaning bilishdagi roli.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: Vizual ma’ruza, aqliy hujum, savol-javob, jamoaviy munozara.
Adabiyotlar: R4, R7, R9, R20; D1, D2, D3, D4, D5, D6, D10, D11; Q4, Q5, Q7.
Falsafada haqiqat muammosi
Haqiqat tushunchasi. Falsafa tarixida haqiqatga munosabat. Haqiqatning falsafiy asoslari. Haqiqatning asosiy shakllari. Ob’ektiv, mutlaq va nisbiy haqiqat. Haqiqatning korrespondent, kogerent va nazariy konstepstiyasi. Isbotlash va rad etish. Haqiqatni anglashda emostiya, ideal, iroda, ishonch va shubhaning roli. Verifikastiya tamoyili. Haqiqat va yanglishish, yolg`on va dezinformastiya (yolg`on axborot). Haqiqatni amaliy tekshirishning yo’llari. Amaliyot haqiqat mezoni. Haqiqatning ziddiyatli xarakteri. Haqiqatni baholash mezonlari.
|
