O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi bekkamov. Ch. I, Hamdamova. E. I, Narbayeva. M. K, Ismatullayev. H. T

228 
fevral boshida istalgan yorug’ binoda ulanadi. Bunda urug’ ko’chatlar qo’shilgan 
joyidan olinib ildizlari yuvilib, loy qumlaridan tozalanadi, so’ngra ularga payvand 
ulanadi. Buning uchun urug’ ko’chatning ildiz bo’g’izi oldidan qiyshiq kesib tanasi 
olib tashlanadi va shunday yo’g’onlikdagi novdani olib, u ham qiyshiq kesiladi. 
So’ngra har ikkalasini kesigidan yorma tilcha chiqaziladi, novda bilan urug’ ko’chat 
kesiklari bir-biriga ulanadi. Ulanganda ularning tilchalari bir-birining orasiga kirib 
turishi kerak. Ulangan joy chipta yoki po’stloq tola bilan mahkam bog’lanadi.
Iskana payvand - bu usulda payvand qilish payvandtag o’z o’qiga nisbatan 
ko’ndalangiga kesiladi. Qalamchani payvandtag yorug’iga tiqib qo’yayotganida 
tirqish bog’ pichog’ining uchi yoki qattiq yog’ochdan yasalgan pona bilan ikki 
tomonga shunday qilib kesib qo’yladiki, qalamcha uning orasiga bemalol kiradigan 
hamda payvandtag bilan payvandustning kambiy qatlamlari bir-biriga to’g’ri 
keladigan bo’lishi lozim. 
 
 
84-rasim. Tut daraxtini po’stloq ostiga qalamch payvandlash usuli va 
ko’karishi. 
1-kesib tayyorlangan ikki kurtakli qalamcha. 
2-ko’chatni po’stloq ostiga qalamcha payvandlash texnikasi 
Tilma payvand - qilishda payvandtagning pastki qismi 20 – 25 sm qoldirib, 
kesiladi. Keyin yer yuzidan 5-8 sm yuqori qismi qiya qilib, tana yo’g’onligining 
yarmidan oshirilmay bo’yiga kesiladi. Qalamchaning oxirgi kurtakdan pastki qismi 

229 
uchi o’tkir ponasimon qilib ikki tomonidan yo’niladi, keyin kambiy qatlamlari bilan 
bir-biriga to’g’ri keladigan qilib, payvandtagning tilingan joyiga quyiladi. Bu usulda 
o’simlik barg yozmasdan oldin qanday payvand qilinsa, barg yozganidan keyin ham 
shunday qilinadi. 

Download 11,98 Mb.