269
Qibray tumanining tutzorlari ular orasida yetishti rilayotgan sabzavot
ekinlaridan 189 ta o’simlikning 39 tasi, yoki 20,6 % fuzarioz bilan
kasallanganligi aniqlandi.
Pskent tumanining tutzorlaridan kasallik belgilariga ega bo’lgan 185 ta
o’simlikning 38 tasi , yoki 21,9 % fuzarioz bilan kasallanganligi aniqlangan.
Quyi Chirchiq tumani xo’jaliklaridagi tutzorlardan tadqiqot uchun yig’ilgan
114 ta o’simliklarning 31 tasi, yoki 21,1 % fuzarioz bilan kasallanganligi
aniqlangan.
Janubiy viloyatlarda olib borilgan kuzatishlarning ko’rsatishicha, fuzarioz
kasalligini qo’zg’atuvchi fuzarium zamburug’i turlarining miqdori boshqa
viloyatlarga nisbatan ko’pligi bilan xarakterlanadi. Chunki , janubiy
viloyatlardagi qulay ekologik sharoit, vegetasiya davrining uzunligi va ekin
turlarining bir mavsumda bir necha marta o’zgarishi tuproqda xayot
kechirayotgan zamburug’larning oziqlanish usuliga xam ta’sir ko’rsatadi.
Qishning shimoliy viloyatlarga nisbatan iliq kelishi, tuproqdagi infeksiya
miqdorining yil davomida saqlanib turishiga, sovuq kunlarning kam bo’lishi,
agrotexnik tadbirlar buzilgan taqdirda o’simlikning rivojlanishdan orqada
qolishiga va kasallik qo’zg’atuvchi zamburug’larga qarshilik ko’rsatish
xususiyatining kamayishiga sabab bo’ladi. Shuning uchun xo’jaliklarga ekilgan
ko’chatlarning 24-33% da qurib qolish yoki so’lish xollari kuzatiladi.
Viloyat sharoitida tutdan ajratilgan
Fusarium turkumiga mansub
zamburug’larning turlarining uchrash darajasi o’rganish asosida ular 9 ta turga
mansubligi va ularning 456 dan ortiq shtammlari ajratib olindi. Mavjud
turlarning uchrash darajasiga qarab, ularni quyidagi guruxlarga bo’lish mumkin:
dominant turlar:
F.javanicum (17,5%),
F.lateritium (17.5%), ,
F.moniliforme
(17,1%),
F.culmorum (13,1%) subdomi nant turlar:
F.oxysporum (11,1%),
F.heterosporum (7,2%); va kam miqdorda uchraydigan turlar:
F.bucharicum
(6,5%),
F.solani (4,3%),
F.gibbosium (5,2%);.