295
eritmasi bilan namlangan xo’rak-oziq bir tekisda solinadi, bu tajriba sinab
qurilgandan keyin 5-6 kun o’tgach 90% ko’k qurt nobud bo’lganligi aniqlangan.
Buzoqbosh qo’ng’izlar. Bu zararkunanda qo’ng’izlarning respublikamizda
Polyphulla adrersa Motsch,
Polyphulla tridentata Reitt va
Melolontha aftilicta
Ball turlari tuproqda yashab tut ko’chatlarini, tut daraxtlarini ildizlarini yeb ularni
o’sishdan qoldiradi hatto yosh ko’chat va tutlarning butunlay quritadi.
Zararkunandalarning qo’ng’izlarini kattaligi 20-35 mm gacha bo’lib, ranggi
jigar rang, ko’krak qismi esa tanasiga nisbatan to’q jigarrang, biqini atrofida
rangli dog’lari bor. Qorin tomoni tukchalar bilan qoplangan.Qurtlari juda semiz,
sernam tuproqda 20 sm chuqurlikda, quruq tuproqda esa 60 sm gacha chuqurlikda
qishlaydi. Qo’ng’izlari bahorda o’simliklar barg yozgan vaqtda ucha boshlaydi.
Qo’ng’izlari odatda quyosh botgandan keyin kechasi uchadi. Erkak, urg’ochi
qo’ng’izlar qo’shilgandan keyin urg’ochilari otalangan tuxumlarini tuproqga 20
sm chuquriga 20 donagacha qo’yadi.
Qurtlari 3-4 yil qishlaydi, birinchi yili go’nglar bilan oziqlansa ikkinchi yili
tuproqni yutib oziqlanadi. Ikkinchi yil qishlab chiqgan qurtlari o’simliklarni
ildizlarini kemirib oziqlanadi. Bu zararkunanda uchinchi yoshda juda katta zarar
keltiradi. Qurtlarni uchinchi yoki to’rtinchi qishlovdan keyin g’umbakga
aylanadi. Bularning generasiyasi muxitning obi-havosiga bog’liq bo’lib to’rt yoki
besh marta bo’lishi mumkin. Buzoqbosh qo’ng’izlarga qarshi kurashish uchun
asosan tuproqni inseksidlar bilan zararlab ularni lichinkalarini o’ldirish mumkin.
