O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi bekkamov. Ch. I, Hamdamova. E. I, Narbayeva. M. K, Ismatullayev. H. T

179 
65-Rasm. 
b — karton 
Urug’ 
to’plamlari 
ko’rinishi 
va 
joylashishi. 
Ipak qurti urug’chiligi korxonasi ishlari, urug’ tayyorlashdagi 
jarayonlar.
 
Ipak qurti urug’i - tuxumi urug’chilik korxonalarida, urug’ 
zavodlarida tayyorlanadi. Ipak qurti urug’i tayyorlaydigan korxonalarning 
umumiy ish faoliyati sanoatda boqish uchun urug’ tayyorlash, respublikamizdagi 
davlat va jamoa xo’jaliklarini sog’lom, xayotchan va maxsuldor qurt urug’i bilan 
ta’minlashdir. 
Ipak qurti urug’ini tayyorlashda urug’ zavodlari qo’yidagi ishlarni bajaradi: 
naslchilik xo’jaliklarida elita urug’lardan ochilgan qurtlarni boqishni tashkil 
etish, yuqori sifatli tirik pillalarni qurt urug’i tayyorlaydigan zavodlarga 
jo’natish, zavodda pillalarni sarxillash, ularning turli kasalliklar bilan 
zararlangan-zararlanmaganligini tekshirish, tirik pillalarni jinsga ajratish, 
pillalardan kapalaklarni chiqarish, ularni chatishtirish, tozalash, yuvish, saralash 
va xo’jaliklarga tarqatilgunga kadar saqlash. 

180 
Naslchilik xo’jaliklarida qurt urug’ini jonlantirish, boqish, pillalarni 
topshirish qurt urug’ining agronom-agrotexniklari tomonidan tuzilgan kalendar 
rejalar va kur boqishning texnologik kartasi asosida olib boriladi. 
Urug’chilik korxonalari (qurt urug’i tayyorlaydigan zavodlar)da ish pilla 
qabul qilish va uning sifatini aniqlash bilan boshlanadi. 
Sanoatbop pilla olish uchun ipak qurtining birinchi bo’g’in duragaylari 
boqiladi. Har xil zotlarga mansub pillalar, kapalaklar va urug’ guruhi aralashib 
ketmasligi uchun zotning erkak va urg’ochi pillalarga ajratilib alohida xona yoki 
bo’lak joylarga joylashtirish kerak. 
Pillalardan kapalak chiqarish, ularni juftlashtirish, ajratish va urug’ (tuxum) 
olish jarayonlari papilonaj deb ataladi. 
Zavodda papilonaj davrida qo’yidagi ishlar amalga oshiriladi: 

181 
1. Papilonaj inventarlarini joylashtirish va pillalardan kapalaklar chiqishi uchun 
qulay sharoit yaratib berish. 
2. Pilladan chiqqan kapalaklarni kuzatish, terib olish, juftlashtirish. 
3. Juftlashgan kapalaklarni ajratish (urg’ochisini erkagidan ajratish erkaklarini 
qayta juftlashtirishga saqlash). 
4. Urg’ochi 
otalanga 
kapalaklarni 
alohida-alohida 
qilib 
pergament 
xaltachalarga solish va saqlash. 

Download 11,98 Mb.