O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti temirova m. I., Musayev s. S




Download 1,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet108/133
Sana09.12.2023
Hajmi1,97 Mb.
#114619
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   133
Bog'liq
CHARM VA MO’YNA TEXNOLOGIYASI

Titan oshlovchi birikmalari 
Xrom tuzlariga nisbatan titan tuzlarining oshlash xususiyati
pastroq bo‘lsa ham hozirda titan tuzlari poyabzalning tag qismi 
uchun charm olishda ishlatilyapti, kelajakda yuqori qismi uchun 
ham ishlatish ko‘zda tutilmoqda. Titan oshlovchi birikmalarni olish 
murakkab, chunki titan tuzlari butunlay gidrolizlanib, suvda 
erimaydigan kislota H
2
TiO
3
hosil qiladi. 


158 
Bizning 
charm 
sanoatimizda 
ammoniy 
titanilatsul’fat 
(NH
4
)
2
TiO
2
(SO
4
)  nH
2
O ishlatiladi, uning asoslik soni a/s=42–47 
%.
Oq 
kristall 
kukun 
bo‘lib, 
suvda 
yaxshi 
eriydi. 
Kontsentratsiyasi 70 g/l gacha (TiO
2
hisobida) bo‘lgan titan 
oshlovchi birikmalari tayyorlanadi. Uning tarkibida titan ikki 
oksidining miqdori 20 %, temir 0,5 %. Natriy sul’fatotsirkonatga 
qaraganda arzon.
Ion almashinish va elektroforez ma’lumotlariga qaraganda 
eritmalarda ammoniy sul’fatitanilat anion komplekslari holatida 
bo‘lar ekan. 
 
Titan oshlovchi birikmalari xossalari va ularning ishlatilishi 
Xrom, sirkoniy birikmalaridek, titan birikmalari gidroliz 
natijasida olifikatsiya jarayoni vujudga keladi, ya’ni olyatsiya 
jarayonida ikki va undan ortiq yadroli birikmalar hosil bo‘ladi. Bu 
kompleks birikmalarda markaziy titan atomlari, bir-birlari bilan OH 
(OL guruh) ko‘prik orqali bog‘langan. Vaqt o‘tishi bilan yoki 
harorat oshishi, ishqor qo‘shilishi natijasida oksobirikmalar hosil 
bo‘ladi: 

Ti
HO
OH
Ti
/
\
\
/
Ti - O-Ti + H
2

Ko‘priklar hosil bo‘lishi halqali tuzilishlarga ega bo‘lgan 
kompleks birikmalar hosil qilishga olib keladi. 
pH ning past qiymatlarida titan gidroksidi hosil bo‘ladi. 
Barqaror titan oshlovchi birikmalar tayyorlash uchun organik 
oksikislotalar, ikki asosli karbon kislotalar, ko‘p atomli spirtlar va 
organik birikmalar bilan ishlov berilib barqarorlashtiriladi, bunda 
mustahkam tuzilishga ega bo‘lgan barqaror birikmalar hosil bo‘ladi. 
Bu birikmalarning OH guruhi bo‘lishi kerak. Bundan tashqari, 
barqaror titan oshlovchi birikmalar tayyorlashda ularni boshqa 
anorganik komplekslar bilan qo‘shib (Al,Zg,Cr va boshqalar) ishlov 
berish kerak. 
Charm sanoatida titan oshlovchining ammoniy titanilatsul’fat 
ikkilamchi tuzi monogidrat holatida (NH
4
)
2
TiO 
 (SO
4
)
2
 
 H
2
O 
ishlatiladi. 


159 

Download 1,97 Mb.
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   133




Download 1,97 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti temirova m. I., Musayev s. S

Download 1,97 Mb.
Pdf ko'rish