63
kimyoviy reagentlar,
fermentlar, harorat yoki issiq suv ta’sirida
bajarilishi mumkin. Soch xaltachadagi oqsillar kollagenga nisbatan
ancha
bog‘lanishlari
sust.
Hozirgi
vaqtda
bog‘lanishni
susaytirishning asosiy usuli surkash usulidir.
Surkash vaqtida
shunday reaktivlarni tanlash kerakki,
bu reaktiv kollagenga kam
ta’sir etib, soch bog‘lamlarini parchalashi kerak. Hozirgi vaqtda
Kal’siy
oksidi CaO va Na
2
S suspenziyasi ishlatiladi. Natijada, suv
parchalanib, gidrolizlanib oqsillarga ta’sir etadi va ularning disul’fit
bog‘lanishlarini buzadi:
sistein sul’fen
qoldig‘i kislota
qoldig‘i
Disul’fid bog‘lanishlar OH
-
va SH
-
ionlari ta’sirida
parchalanishi mumkin. Keyingisi odatda natriy sul’fidning gidroliz
natijasida hosil bo‘ladi. Disul’fid bog‘lanishining
uzilishidan hosil
bo‘lgan birikmalar ma’lum miqdorda kimyoviy aktivlikka ega
bo‘ladi va turli xil moddalar bilan reaksiyaga kirishadi.
Bunday
holatda lantionin hosilalarning hosil bo‘lish imkoniyati tug‘iladi.
R-CH
2
- SOH
R-CH
2
- OH + S;
R-CH
2
- OH + HS- CH
2
– R
1
R - CH
2
- S - CH
2
- R
1
+ H
2
O
lantioninli bog‘lanish
Lantioninli bog‘lanish juda mustahkam bo‘lib, uning hosil
bo‘lishi tuk bilan derma orasidagi bog‘lanishni
mustahkamlaydi,
buning oqibatida tuklarni teridan ajratish qiyinlashadi. Bu hodisa
