|
Bunday to`plamlar jamiyat hayotida, turmushimizda ham, tabiyotdaBog'liq Ochilov Sh.B, Yuldasheva S.N, Norova S.Y. StatistikaBunday to`plamlar jamiyat hayotida, turmushimizda ham, tabiyotda
ham keng tarqalgan. Masalan, mamlakatda don, paxta va boshqa
ekinlari
qanchalik
qishloq
xo`jaligi
zararkunandalari
bilan
shikastlangani yoki qancha qoramol va boshqa hayvonlar quturish
kasalligiga chalinganini bilmoqchi bo`lsak, barcha ekinlar maydoni
va hosilini, mollar tuyoini tekshirib chiqa olmaymiz, chunki bu juda
mashaqqatli ish bo`lib, ko`p vaqt va kuch talab qiladi.
Ma`lumki, bozor iqtisodiyoti xususiy mulkchilikka, ko`p ukladli
xo`jalikka tayanadi. Bunday sharoitda muhim iqtisodiy hodisa va
jarayonlar ustida yoppasiga statistik kuzatish tashkil qilib bo`lmaydi.
Ayniqsa, bozor baholari, tovar va xizmatlarni ishlab chiqarish, uy
xo`jaliklari byudjeti, taklif va talablarning o`zgarishi va boshqa
shunga o`xshash jarayonlarni tekshirishni har bir birlikda amalga
oshirish amrimaholdir, chunki umumiy to`plam hajmi odatda
noma`lumdir (masalan, xufiyona iqtisodiyot bilan shug’ullanuvchi
sub`ektlar soni, ularning faoliyat natijalari va h.k. larning aniq hisobi
yo`q). Bunday hollarda tekshiruvchi uchun eng yaxshi yo`l -
cheklangan sonli birliklarni shunday olib tekshirishki, natijada
umumiy o`rganilayotgan to`plam haqida amaliy jihatdan etarli
darajada to`la va aniq axborotlarni olish imkoni tug’ilsin. Tanlama
tekshirish nazariyasi bu maqsad uchun xizmat qiladi.
Tanlanma – bu to`plamdan saylab olingan ma`lum birliklar
majmui bo`lib, uning har biri mazkur to`plamning unsuridir.
|
| |
