O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti elektr stansiyalari va

57 
11-MA’RUZA. 
IZOLYATORLARNI ISHLATISH 
 
Reja: 
1. Izolyatorlarning vazifasi va turlari. 
2. Izolyatorlarni mustahkamlikka tekshirish. 
3. Izolyatorlarni ishlatishdagi talablar. 
Izolyatorlarning ishonchli ishlashi ularning elektr va mexanik 
mustahkamligi bilan aniqlanadi. Ular o‘zgaruvchan atmosfera sharoitlarida 
izolyatsion xossalarini yo‘qotmasligi va ishchi zarbiy yuklamalar, 
elektrodinamik kuchlar, o‘tkazgichlarning tortish kuchi ta’sirlarini ko‘tara 
olishi shart. Elektr jihatidan tayanch-sterjenli izolyatorlar etarlicha 
ishonchli va ishlatishda elektr sinovlarga tortilmaydi. 
35-220 kV kuchlanishli ajratkich va bo‘lgichlarning tayanch-sterjen 
izolyatorlarining mexanik mustahkamligi egilishga tekshiriladi. 35-110 kV 
kuchlanishli izolyatorlarni sinash apparat bitta qutbning ikkita 
izolyatorlarining yarim pichoqlarni 180
0
C ga burib qo‘ygan holatda bir-
biriga tomon tortish orqali amalga oshiriladi. Chunki ulanish paytida 
eguvchi kuch shinalash tomoniga yo‘naladi. 11.1 - rasmda ajratkichning 
bitta qutbi izolyatorlarini mexanik sinash sxemasi ko‘rsatilgan. Yuklama 
tortuvchi qurilmaning dastasi 1 ni burash orqali hosil qilinadi. Turli tipdagi 
izolyatorlar uchun yuklamaning qiymati 11.1- jadvalda keltirilgan bo‘lib, 
bu yuklamalar 15 s. davomida tutib turilishi shart. 
11.1- jadval 
Tayanch-sterjen izolyatorlarini sinashdagi yuklamalar 
Izolyator 
Sin
d
iruv
ch
i 
m
in
im
al
y
u
k
lam
a, 
N
Sin
ash
d
a 
eg
u
v
ch
i 
k
u
ch
, 
N
Izolyator 
Sin
d
iruv
ch
i 
m
in
im
al
y
u
k
lam
a, 
N
Sin
ash
d
a 
eg
u
v
ch
i 
k
u
ch
, 
N
ST-35 
ONS-35-500 
KO-35S 
ST-110 
UST-110 
5000 
5000 
10000 
4000 
4000 
3000 
3000 
6000 
2400 
2400 
ONS-110-300 
AKO-110-500 
KO-400 
ONS110-2000 
4000 
6000 
10000 
20000 
2400 
3600 
6000 
12000 

58 
Tayanch-shtirli izolyatorlarining kolonkalari mexanik mustahkamlikka 
tekshirilmaydi.
Ko‘p elementli tayanch-shtirli 
izolyatorlar sozligining nazorat 
qilishning asosiy usuli bo‘lib 
ishchi 
kuchlanishni 
alohida 
elementlarga 
taqsimlanishining 
o‘lchash 
hisoblanadi. 
Soz 
izolyatsiyaning har bir elementiga 
ishchi kuchlanishning aniq qiymati 
mos 
kelishi 
ma’lum. 
Agar 
izolyasiyaning shikastlanishi yoki 
teshilishi 
natijasida 
uning 
qarshiligi kamaysa, u holda bu 
kolonkaning elementlari orasida 
kuchlanishning 
boshqacha 
taqsimlanishini keltirib chiqaradi. 
Aynan ushbu faktor shikastlangan elementning aniqlash imkonini beradi. 
Har xil tipdagi shtirli izolyatorlar uchun brakka chiqarish me’yori 11.2- 
jadvalda keltirilga 

Download 1,76 Mb.