59
O‘lchash o‘zgaruvchan uchqun oralig‘iga ega bo‘lgan shtanga
yordamida amalga oshiriladi (11.2 - rasm).
Shtangalar ikkita qismdan
iborat bo‘ladi. Bular izolyatsiyalovchi qismlar va o‘lchash golovkasidir.
Shuplar
9 va
11 elektrodlar
6 va
8 bilan elektr bog‘langan. O‘lchash
paytida shtanga shuplari bilan izolyatorning elementiga taqaladi (11.3-
rasm).
Shtanganing
izolyatsiyalovchi
qismi
burilib,
ekssentrik
ko‘rinishidagi qo‘zg‘aluvchan elektrod 6 qo‘zg‘almas elektrod 8 ga
yaqinlashtiriladi. O‘lchanayotgan elementga to‘g‘ri keluvchi kuchlanish
elektrodlar orasidagi uchkun oralig‘ining
teshilish lahzasida shkala
bo‘yicha aniqlanadi.
Izolyatorning nominal kuchlanishi, kV
3
6
10
20
35 110
Izolyatorning sinovchi kuchlanish, kV
25
32
42
68
100 265
11.2- rasm. 110-220 kV kuchlanishli elektr uskunalarida
izolyatsiyani
nazorat qilish uchun shtanganing umumiy ko‘rinishi:
a- umumiy ko‘rinish;
b- o‘lchash golovkasi;
1-5- bakelitli trubkalar;
6- qo‘zg‘aluvchan elektrod;
7- shkala;
8- qo‘zg‘almas elektrod;
9,11- shuplar;
10- koromislo.
60
11.2- rasm. Shtirli
izolyatorlarni nazorat
qilishda shtanganing holati.
Izolyatorlarning elektr xossalari ular sirtlarining holatiga bog‘liq
bo‘ladi. Izolyatorlar davriy tartibda ifloslanishlardan tozalab turilishi shart.
Qator holatlarda bu ta’mirlash paytida amalga oshiriladi.
Yopiq TQ da
o‘tirib qolgan chang kuchlanish ostida maxsus shyotka va changso‘rgich
yordamida amalga oshiriladi. Bu maqsadda shyotka va changso‘rgichning
uchi izolyatsiyalovchi shtangaga mahkamlanadi va ishlatishdan oldin
diqqat bilan changdan tozalanadi.
Ochiq TK larda ba’zan izolyatorlarning
kuchlanish ostida
suvning uzlukli tolasi
yordamida PSVF tipidagi maxsus uzluklagich
yordamida yuvish qo‘llaniladi. Kuchlanish
110
kV
bo‘lganda uzluklagich bilan
yuviluvchi
izolyatorlar
orasidagi
ruxsat
etilgan masofi 3,5
m dan kam emas, 220 kV
bo‘lganda esa, 5 m.
Tayanch
izolyatorlarining
ishlatishda
elementlarning o‘zaro va armatura bilan
elimlangan
joyining
holatiga
e’tibor
qaratiladi.
Sementli
shovlarning
sirtlari
ularning ichiga namlik kirmasligi uchun
namlikka chidamli qoplama bilan yopiladi.
CHunki namlikning
sement tutashmada
muzlashi chinni va flanetslarda qo‘shimcha mexanik kuchlanishlarni
keltirib chiqaradi.
