O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Mirsaidov, T. M. Sobirjonov nazariy mexanika

Download 6,14 Mb. Pdf ko'rish
bet	26/177
Sana	20.05.2024
Hajmi	6,14 Mb.
	#245516

1 ... 22 23 24 25 26 27 28 29 ... 177

Bog'liq
Nazariy Mexanika darslik

B. PARALLEL KUCHLAR TA’SIRIDAGI MUVOZANAT.

2) Analitik usul.
Gorizontal Ox va vertikal Oy koordinata oʻqlarini tanlab
olib, (2.8) muvozanat tenglamalari tuziladi:


;
0
kx
F
+
+
= 0,
(2)


;
0
ky
F
+
+
= 0 ,
(3)
kuchlarning proyeksiyalari quyidagi jadvalda keltirilgan:
2.2-jadval.
F
kx

0
·
·
F
ky

P
·
·
Tenglamalarga qoʻyib,


;
0
kx
F

+
·
= 0,


;
0
ky
F
P +
·
+
·
= 0,
ikkinchi tenglamadan
=
=
=115,47
N
va birinchi tenglamaga qoʻyib,
=
·
= 115,47·0,5 = 57,74
N
.
B. PARALLEL KUCHLAR TA’SIRIDAGI MUVOZANAT.
Ta’sir chiziqlari parallel boʻl-gan kuchlarni qoʻshish yoki bir markazga
keltirish va teng ta’sir etuvchisini topish uchun quyidagi tushunchalarni bilishimiz
zarur:
1. Kuch momenti.
Faraz qilaylik, tekis jism biror O nuqtasi bilan
mahkamlab qoʻyilgan va , kuchlari ta’sirida aylanma harakat qilishi mumkin
(3.3 -shakl). Mexanikada ta’sir etayotgan kuchning jism aylanma harakati qanday
boʻlishini ifodalaydigan kattalik “
kuch momenti
” deb ataladi. Boshqacha
aytganda, jismning ilgarilanma harakatiga kuch asosiy sabab boʻlsa, aylanma
harakatda kuchdan tashqari uning qoʻyilish nuqtasi ham muhim ahamiyatga ega.

40
2.9-shakl.
Demak,
kuch momenti deb,
kuch miqdori va kuch

elkasi koʻpaytmasiga teng
boʻlgan skalyar miqdorga aytiladi:
M
o
( )= +P·h
1
,
M
o
( )= -Q·h
2
.
Musbat (+) va manfiy (-) ishoralarning qoʻyilishiga sabab, berilgan kuchlar tekis
jismni O nuqta atrofida ikki xil tomonga, soat mili aylanishi boʻyicha yoki soat
mili aylanishiga teskari, aylantirishi mumkin. Nazariy mexanikada xuddi fizika
fani kabi

Download 6,14 Mb.

1 ... 22 23 24 25 26 27 28 29 ... 177

Download 6,14 Mb.

Pdf ko'rish