“Goldji kompleksi” deb ataldi. Goldji kompleksi uch qismdan iborat:
1.
Yassi sisternalar sistemasi – silliq membranalar bilan chegaralangan.
Yassi
sisternalar ko‘pincha 5-10 ta bo‘lib, bir-biriga yaqin yotadi. Sisterna
membranalari markazda bir-biriga yaqin, periferik qismida esa ampulasimon
kengaygan bo‘ladi. Yaqin sisternalar orasidagi masofa 140-150 Å.
2.
Mayda
mikropufakchalar
–
sisternalar
oxirida
joylashadi.
Mikropufakchalarning diametri 300-500 Å bo‘lib, zich granulalar
shaklidadir.
3.
Yirik vakuolalar ham sisternalar va mikropufakchalar
singari membranalar
bilan o‘ralgan. Vakuolalar kattaligi 0,2-0,3 mkm va ko‘pincha ular yassi
sisterna bog‘lamlarining o‘rta qismida, sisternalar orasida va tashqarisida
yotadi.
Goldji kompleksi membranalari oddiy biologik
membranadan iborat va har
xil qismlari bir-biridan hosil bo‘lishi mumkin. Mikropufakchalar yassi
sisternalarning oxirgi qismlaridan, yirik vakuolalar esa
sisternalar kengayishidan
hosil bo‘ladi. Ba'zi ma'lumotlarda keltirilishi bo‘yicha mayda pufakchalar
endoplazmatik to‘rga o‘tish qismlaridan hosil bo‘ladi.
Funksional faolligiga ko‘ra hujayra Goldji kompleksining taraqqiy etganlik
darajasi turli hujayralarda turlichadir. Goldji kompleksi ko‘pincha ishlamayotgan,
ixtisoslashmagan hujayralarda kuchsiz rivojlangan. U
yadro atrofida yoki hujayra
markazi atrofida joylashadi. Endoplazmatik to‘rda sintezlangan moddalar Goldji
apparati bo‘shlig‘iga o‘tadi. U joyda konsentratsiyalanib, ma'lum
shaklga kirib
tashqariga chiqarish uchun tayyorlanadi yoki hujayraning o‘zida sarflanadi. Goldji
kompleksi, shuningdek lizosomalar va hujayra membranalarini hosil qilishda
qatnashadi.
