Nazorat savollari
1.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Oliy ta’lim
tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash
to‘g‘risida”gi farmoni qachon e’lon qilingan va uning asosiy maqsadi
nima?
2.
Kredit-modul tizimi haqida qanday ma’lumotlarga
egasiz?
3.
Boloniya jarayoni haqida nimalarni bilasiz?
4.
USCS, SATS, ECTS, UCTS – bular nimani anglatadi?
5.
ECTS (European Credit Transfer System yoki Yevropa
Kredit Transfer Tizimi) tizimi qanday tizim?
6.
Registrator ofisi deyilganda nimani tushunasiz?
7.
Akademik mobillik va kreditlarni tan olishda qanday
hujjatlardan foydalaniladi?
8.
Masofaviy ta’lim qanday afzalliklarga ega?
63
64
4 - BOB. MAXSUS FANLARNI O‘QITISH TAMOYILLARI
Tayanch so‘z va iboralar:
didaktika, didaktik tamoyillar, faollik, faollik
tamoyili, o‘qitishda nazariya bilan amaliyoti bilan bog‘liqligi tamoyili,
ko‘rgazmalilik tamoyili, o‘qitishning tushunarli bo‘lish tamoyili, o‘qitishning
tarbiyalovchi har akteri tamoyili, ilmiylik tamoyili, o‘qitishning muntazamlilik
va izchillik tamoyili, bilim oluvchilarning shaxsiy xususiyatlarini hisobga olish
tamoyili, bilim, ko‘nikma va malakalarni o‘zlashtirishning puxtaligi tamoyili,
didaktik reduksiya tamoyili.
4.1. Didaktik tamoyillar. Faollik tamoyili
Barcha fanlar qatori bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari maxsus (ixtisoslik)
fanlarini talabalar tomonidan o‘zlashtirilishini ta’minlash, har bir fanning mazmun
va mohiyatini ochib berish, ya’ni fanlarni o‘qitish jarayonida umumiy didaktika
(o‘qitish nazariyasi) tomonidan e’tirof etilgan asosiy tamoyillardan foydalanish,
o‘qitish samaradorligini oshirishi shubhasizdir. Chunki ta’limda o‘qitish
tamoyillaridan foydalanishning yuqori samaradorlikka egaligi soha tadqiqotchilari
tomonidan ko‘p martalab isbot qilingan.
Didaktika
– o‘rganish va ta’limning maqsadi, mazmuni, metodlari, vazifalari,
ta’limni tashkil etish, erishilgan natijalar to‘g‘risidagi fandir. Didaktika fan sifatida
o‘z predmeti qonuniyatlarini o‘rganadi, o‘qitish jarayoni natijalari bilan
jarayonning bir-biriga bog‘liqligini tahlil qiladi, rejalashtirilgan maqsad va
vazifalarni amalga oshirishni ta’minlaydigan shakl va vositalarni aniqlaydi.
Didaktika o‘z tarkibiga barcha o‘quv fanlarini va barcha darajadagi o‘qitish
faoliyatlarini, barcha ta’lim tizimini qamrab oladi. Bir butunlik, umumiylik –
didaktik jarayonning muhim, asosiy xususiyati sanaladi. Didaktik jarayon
faqatgina o‘qitish, o‘rgatish ma’nosida emas, balki rivojlanuvchi va zarur bo‘lgan
vazifani ham amalga oshirishni ta’minlaydi. Didaktik jarayonni tarbiyasiz va
rivojlanishsiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. Bu uzviylik ta’lim jarayonida maqsad,
vazifa, shakl va metodlar o‘rtasida o‘zaro aloqani vujudga keltiradi.
65
Umuminsoniy tarbiyaning maqsad va vazifalarini amalga oshirishga
qaratilgan o‘qish va o‘qitish jarayonlarining yo‘nalishi talabalar tomonidan ilmiy
bilimlarning o‘zlashtirilishi, bilim va malaka hosil qilishning asosiy qonun va
qoidalarining yig‘indisini ta’lim tamoyillari deb aytiladi.
|
