O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti kimyoviy va texnologiya kafedrasi




Download 2,44 Mb.
Pdf ko'rish
bet49/115
Sana29.09.2024
Hajmi2,44 Mb.
#272925
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   115
Bog'liq
6399d51a81c9c

5.2. Ta’lim vositalari 
Ta’lim vositalari - o‘quv materialini ko‘rgazmali taqdim etish va shu bilan 
birga o‘qitish samaradorligini oshiruvchi yordamchi materiallar hisoblanadi.
 
O‘quv jarayonida qo‘llaniluvchi barcha texnik qurollar, ko‘rgazmali 
materiallar ta’lim vositalari bo‘lib, ulardan foydalanish ta’limning asosiy maqsadi 
– qisqa muddatda yuqori samaradorlikka erishish uchun zarur shart-sharoitni 
yuzaga keltiradi.
S.I.Arxangelskiy (1882-1958) ma’lum bir didaktik funksiyani bajarish 
imkoniyatiga ega materiallarni vositalar sifatida e’tirof etadi va didaktik vositalarni 
kapital hamda joriy vositalar sifatida guruhlarga ajratadi.
S.Usmonovning nuqtai nazariga ko‘ra esa ta’lim oluvchi tomonidan bilimlarni 
o‘zlashtirish, unda ko‘nikma, malakalarni shakllantirish jarayoniga jiddiy ravishda 


89 
ta’sir qilish uchun ta’lim beruvchi tomonidan foydalaniladigan barcha materiallar 
didaktik vositalar hisoblanadi. Bu o‘rinda muallif didaktik vositalarni ularning 
mavjudlik holatiga ko‘ra quyidagi uch guruhga ajratadi:
1) o‘quv adabiyotlari (darsliklar, o‘quv va o‘quv-metodik vositalar va b.);
2) o‘quv-ko‘rgazmali qo‘llanmalar chizmalar, plakatlar, sxemalar, instruktaj-
xaritalar, jadvallar va h.k.);
3) o‘quv-texnik vositalar (jihozlar, laboratoriya qurilmalari, asboblar, 
harakatni ko‘rsatuvchi stendlar, kompyuter texnologiyalari, elektron o‘qitish, 
masofaviy ta’lim, avtomatlashtirilgan tizimlar) 
D.Fayzullaeva tomonidan amalga oshirilgan tadqiqotda ham o‘quv 
vositalarini guruhlashtirishga alohida e’tibor qaratilgan. Bu o‘rinda muallif ularni 
quyidagi guruhlarga ajratadi:
1) o‘quv hujjatlari majmui – o‘quv rejasi, o‘quv dasturi, istiqbolli mavzu 
rejasi, tajriba-amaliy mashg‘ulot rejasi, texnologik har ita;
2) o‘quv-metodik vositalar majmui – modulli o‘quv axboroti, instruktaj – har 
ita, ish daftari, kundalik daftar, topshiriqlar majmui;
3) ta’lim vositalari majmui – plakatlar, stendlar, o‘quv-ko‘rgazmali qurollar, 
mashina va jihozlar, asbob va moslamalar, texnik vositalar 
Ta’lim muassasalarida qo‘llanilayotgan dastgohlar va agregatlar, asbob-
uskunalar, mashina va mexanizmlar nafaqat ishlab chiqarish vositalari sifatida, 
balki birinchi navbatda ta’lim vositalari sanaladi 
O‘quvchilarni o‘rganiladigan ob’yektlar, hodisalar, jarayonlar to‘g‘risida 
yaqqol tasavvurlar hosil qilish maqsadida ishlatiladigan vositalar

Download 2,44 Mb.
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   115




Download 2,44 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti kimyoviy va texnologiya kafedrasi

Download 2,44 Mb.
Pdf ko'rish