Nazorat savollari
1. Ta’limning qanday metodlarini bilasiz?
103
2. Ko‘rgazmali va amaliy metodlarni izohlab bering.
3. Ta’lim vositalari qanday vositalar kiradi?
4. O‘qitishning qanday metodlari bor va uning ta’lim metodlaridan farqini
izohlang.
5. Muammoli ta’lim metodi boshqa metodlardan qaysi jihatlari bilan
farqlanadi?
6. Interfaol metodlarni o‘qitish jarayonida qo‘llash samaradorligini qanday
izohlaysiz?
7. Grafikli organayzerlar deyilganda nimani tushunasiz?
104
6-BOB. MAXSUS FANLAR BO‘YICHA DARSLARNI
REJALASHTIRISH
Tayanch so‘z va iboralar:
ta’lim jarayonini loyihalash, tadqiqotchilik
loyihalari, axborotli loyihalar, amaliy loyihalar, kognitiv soha, psixomotor soha,
affektiv soha
,
yangi bilimlarni o‘rganish darsi, aralash dars, sinash – tekshirish
darsi, muammoli dars, dars rejasi, mustaqil ta’lim, mustaqil ta’limning shakllari,
mustaqil ta’lim didaktikasi, masofaviy ta’lim, referat, plakat (ko‘rgazmali qurol),
loyiha, gipermatn, multimedia, talabaning mustaqil ishi.
6.1. Texnik fanlarni o‘qitishni loyihalash
Ta’lim jarayonini loyihalash – pedagogik faoliyat ko‘rinishi bo‘lib, u ta’lim
jarayonining texnologik tuzilma hamma o‘qitish natijasini kafolatlovchi metod va
vositalar yig‘indisiga egaligi bilan tavsiflanadi.
Loyihalar metodi ta’limning kompleks metodi hisoblanadi. Bu metod
yordamida o‘quv jarayonini ta’lim oluvchilarning manfaatlaridan kelib chiqib
tashkil etish imkonini yaratiladi.
Bajarilgan loyihalarni, natijalarini aniq bo‘lishi, ya’ni agar bu nazariy
muammo bo‘lsa uning aniq yechimi, agar amaliy muammo bo‘lsa tatbiq etish
uchun tayyor bo‘lgan aniq natija bo‘lishi lozim. Loyihalar metodi asosida
talabalarning bilish, ijodiy mafaatlarini rivojlantirish, o‘z bilimlarini mustaqil
tashkil etish, axborot kengligida yo‘nalish olish ko‘nikmalari va tanqidiy fikrlashni
rivojlantirish yotadi. Ushbu metod hamkorlikda o‘qitish, muammoli va tadqiqot
metodi asosida o‘qitish bilan uyg‘unlashgan bo‘ladi. Shu jihatdan maxsus
fanlardan dars beruvchi o‘qituvchi o‘quv jarayonini loyihalashtirishda o‘quv
loyihalarining xilma-xil turlaridan foydalanish, talabalarning loyihaviy faoliyatini
tashkil etish, rivojlangan mamlakatlar ta’lim tizimidagi tajribalardan foydalanish,
loyihaviy faoliyatda yuzaga keladigan to‘siqlarn samarali bartaraf etish
qobilyatlariga va ko‘nikmalariga ega bo‘lishi lozim.
105
Talabalarga ta’lim va tarbiya berishning muvaffaqiyatliligi va natijaga egaligi
pedagog tomonidan loyihaviy faoliyatni qanchalik o‘zlashtirib olganligiga bog‘liq,
chunki bu faoliyat vaziyatga qarab texnologik yechimlarni takomillashtirishga
qodir, yangi ta’lim yondashuvlari va usullarini ishlab chiqarish imkoniyatini
yaratadi.
Loyihalar uslubi o‘tgan asrning boshida AQShda vujudga kelgan. Ushbu
uslub
|
