1-BOB YUZASIDAN XULOSALAR
-
Otlardagi ko`plik ma’nosi –lar qo`simchasi orqali yoki otlardan oldin miqdor bildiruvchi so`zlarni keltirish bilan, shuningdek, bu vositalarning har ikkalasini aralash holda qo`llash yordamida ifodalanadi.
-
–lar qo’shimchasi hurmat, kinoya, nav, chama, jamlik, davomiylik, kuchaytirish ma’nolarni ifodalaydi.
II-BOB. OTLARDAGI KELISHIK SHAKLLARINING USLUBIY XUSUSIYATLARI
Otlarning kelishik shakllari ham uslubiy xususiyatlar kasb qilishi mumkin.
Bosh kelishik shaklining qo`simchasi bo`lmaganligi sababli, asosan, qo`shimchaga ega bo`lgan kelishik shakllarining uslubiy xususiyatlari haqida so`z yuritish mumkin. Demak, aytish mumkinki, uslubiy ma’nolar kelishik qo`shimchalari vositasida yaratilar ekan. Quyida shu haqda so`z yuritamiz.
Kelishik nomlari
|
Kelishik qo`shimchalari
|
So`roqlari
|
Kelishik shakldagai otlar
|
Gapdagi asosiy vazifalari
|
Bosh kelishik
|
-----------------
|
Kim?
nima?
qayer?
|
Bog`bon, kapalak, tog`, bahor
|
Ega, kesim, undalma
|
Qaratqich kelishigi
|
-ning
|
Kimning? nimanig? qayerning?
|
Bog`bonning, kapalakning, tog`ning
|
Qaratqich aniqlovchi
|
Tushum kelishigi
|
-ni
|
Kimni? nimani? qayerni?
|
Bog`bonni, kapalakni, tog`ni
|
Vositasiz to`ldiruvchi
|
Jo`nalish kelishigi
|
-ga
-ka
-qa
|
Kimga?
Nimaga?
Qayerga?
|
Bog`bonga, kapalakka, tog`ga
|
Vositali to`ldiruvchi O`rin holi
|
O`rin payt kelishigi
|
-da
|
Kimada?
Nimada?
Qayerda?
|
Bog`bonda, kapalakda, tog`da
|
O`rin holi, payt holi vositali to`ldiruvchi
|
Chiqish kelishigi
|
-dan
|
Kimdan?
Nimadan?
Qayerdan?
|
Bog`bondan, kapalakdan, to`gdan
|
O`rin holi payt holi vositali to`ldiruvchi
|
|
