• 4. Voyaga yetmaganlarni javobgarlikdan ozod qilish tushunchasi va uning qanday turlari mavjud
  • 7. Voyaga yetmaganlar javobgarligining xususiyatlari nimalarda ifodalanadi 8. Voyaga yetmaganlarga nisbatan tayinlanadigan jazo tizimi va uning umumiy jazo tizimidan farqi nimada
  • TIBBIY YOSINDAGI MAJBURLOV CHORALARI 19.1. Tibbiy yosindagi majburlov choralari tushunchasi
  • O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi o'rta maxsus kasb-hunar ta'limi markazi




    Download 53,9 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet135/141
    Sana30.05.2024
    Hajmi53,9 Mb.
    #257489
    1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   141
    Bog'liq
    67. Жиноят хукуки умумий кисм

     
    NAZORAT SAVOLIARI 
    1. Voyaga yetmaganlik nima? 
    2. Voyaga yetmaganlik tushunchasining jinoyat subyekti yoshi tushunchasidan farqi nima? 
    3. Voyaga yetmaganlarga nisbatan tayinlanadigan jazo turlari va ularga jazo tayinlashning xususiyatlarini 
    bayon eting. 
    4. Voyaga yetmaganlarni javobgarlikdan ozod qilish tushunchasi va uning qanday turlari mavjud? 
    5. Majburlov chorasi sifatida yetkazilgan zarar miqdorini qoplashning jarima jazosidan farqi nimada? 
    6. Qanday hollarda sud tomonidan tayinlangan jazo chorasi yengilroq turdagi boshqa jazo chorasi bilan 
    almashtirilishi mumkin? 
    7. Voyaga yetmaganlar javobgarligining xususiyatlari nimalarda ifodalanadi? 
    8. Voyaga yetmaganlarga nisbatan tayinlanadigan jazo tizimi va uning umumiy jazo tizimidan farqi nimada? 
    9. Nima uchun voyaga yetmaganlarga nisbatan qo'shimcha jazo chorasi qo'llanilmaydi? 16 yoshga to'lgan shaxs 
    amaldagi qonunga asosan tadbirkorlik faoliyati bilan shug'ullanib, shu faoliyat bilan bog'liq jinoyatni sodir 
    qilgan hollardachi? 
    10. Voyaga yetmaganlarga nisbatan jazo tayinlashning xususiyatlari va hisobga olinishi lozim bo'lgan holatlar 
    nimalardan iborat? 
    19-bob. TIBBIY YO'SINDAGI MAJBURLOV CHORALARI
    19.1. Tibbiy yo'sindagi majburlov choralari tushunchasi 
     
     
    Tibbiy yo'sindagi maburlov choralari 
    sud psixiatriya ekspertizasi xulosasiga asoslangan holda muayyan ruhiy 
    kasallikka chalingan va Jinoyat kodeksining «Maxsus» qismida ko'rsatilgan ijtimoiy xavfli qilmishlardan birini sodir 
    etgan, shuningdek, alkogolizm, giyoh-vandlik yoki zaharvandlikka chalingan shaxslarga nisbatan qo'llanadigan, 
    majburiy ruhiy davolashdir. «Tibbiy yo'sindagi majburlov choralari o'z tabiatiga ko'ra, deb yozadi tadqiqotchi 
    M.Usmonaliyev, davlatning majburlov chorasi hisoblanadi. Bunday majburlov choralari faqat sud tomonidan taynlanadi 
    va qo'llanadi. Bunda ijtimoiy xavfli qilmish sodir qilgan shaxsning xohish-irodasi e'tiborga olinmaydi va unga nisbatan 
    bir qator huquqiy cheklashlarni joriy qilinadi». 
    Jinoyat kodeksining 92-moddasida tibbiy yo'sindagi majburlov choralarini qo'llashning umumiy asoslari 
    belgilab berilgan. Ijtimoiy xavfli qilmishni aqli norasolik holatida yoki hukm chiqarilgunga qadar yoxud jazoni o'tash 
    vaqtida ruhiy kasallikka chalinganligi oqibatida o'z harakatlarining ahamiyatini anglamaslik va o'z harakatlarini 
    boshqara olmaslik holatida sodir etgan shaxsga nisbatan, agar u ruhiy holati va sodir etgan qilmishining xususiya-tiga 
    ko'ra, jamiyat uchun xavfli, deb topilsa, sud tibbiy yo'sindagi majburlov choralarini tayinlashi mumkin. 


    154 
    Tibbiy yo'sindagi majburlov chorasi shaxsiy davolash maq-sadida qo'llaniladi. 
    Davolash deganda, 
    tibbiy 
    yo'sindagi majburlov chorasi qo'llanilgan shaxsni ijtimoiy hayotga moslashuvi, uning ruhiyatini o'zgartirish maqsadida 
    qo'llaniladigan ta'sir chorasi tushuniladi. 
    Bunday usulda davolash, shaxsning to'la tuzalishini maqsad qilib qo'ymasa-da, ammo shaxsni jamiyat uchun 
    xavf tug'dir-maydigan darajada ruhiy jihatdan tuzatishga qaratiladi. Shu yo'sinda tibbiy majburlov chorasi asosida 
    davolash metod va usullari, bu ta'sir chorasi bilan bog'liq bo'lmagan holda davolanayotgan shaxslarga nisbatan 
    qo'llanilayotgan choralar qo'llaniladi. 
    Yuqoridagi qoidaga muvofiq, tibbiy yo'sindagi majburlov choralari jazo chorasi hisoblanmaydi. Tibbiy 
    yo'sindagi majburlov choralari sud tomonidan tayinlanadigan davlatning majburlov chorasi bo'lib hisoblanadi. Bu 
    majburlov chorasi sud hukmi bilan emas, balki sud qarori bilan begilanadi. Tibbiy yo'sindagi majburlov chorasi ruhiy 
    kasallikka chalingan shaxsning qilmishini baholovchi xususiyatga ega emas, u qayta tarbiyalash maqsadini ko'zlaydi, 
    ruhiy kasallikka chalingan shaxs tomonidan sodir etilishi mumkin bo'lgan ijtimoiy xavfli qilmishni oldini oladi, ularni 
    davolash va jamiyat manfaatlarini himoya qilishga xizmat qiladi. Tibbiy yo'sindagi majburlov chorasining aniq bir turini 
    qo'llashdan oldin sud belgilangan maqsadlarning har biriga erishish mumkinligiga e'tibor qaratishi lozim. Shunday qilib, 
    tibbiy yo'sindagi majburlov choralari jinoiy jazo chorasidan o'z asosiga, tuzilishiga va yuridik oqibatiga ko'ra farq 
    qiladi. 

    Download 53,9 Mb.
    1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   141




    Download 53,9 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi o'rta maxsus kasb-hunar ta'limi markazi

    Download 53,9 Mb.
    Pdf ko'rish