8
b) kriminologik asoslangan bo'lishi, ya'ni jinoyatchilik darajasi, dinamikasi, tuzilishi va prognozidan kelib chiqib,
jinoyatchilikni kamaytirish maqsadini ko'zlaydigan bo'lishi kerak;
d) jinoyat-huquqiy bo'shliqni o'z vaqtida to'ldirish, ya'ni haqiqatan ham ijtimoiy xavfli hisoblangan qilmishlarni o'z
vaqtida jinoyat, deb topishi kerak.
Jazoning odilligi prinsipi jazo turlari, tizimi, jinoiy javobgarlik va jazodan ozod qilish to'g'risidagi normalarda
ham o'z aksini topgan.
Jinoyat sodir etgan shaxslarga nisbatan qo'llaniladigan jazo va boshqa huquqiy ta'sir chorasi odilona bo'lishi
uchun quyidagi:
1. Qilmishning ijtimoiy xavflilik darajasi Ginoyat natijasida yetkazilgan zararning miqdori va uni sodir etish usuli) va
xususiyati O'inoiy tajovuz obyekti);
2.Aybdorning shaxsi (jinsi, yoshi, oilaviy ahvoli) va uning xavflilik darajasi;
3. Jinoyat sodir etish holatlari, ya'ni jazoni og'irlashtiruvchi va yengillashtiruvchi holatlar;
4.Aybning darajasi (shakli — qasddan yoki ehtiyotsizlik orqasida) muvofiq bo'lishi kerak.
Odillik prinsipining «hech kirn aynan bitta jinoyati uchun ikki marta javobgarlikka tortilishi mumkin emas»,
degan asosiy qoidasi xalqaro huquqiy va Konstitutsiyaviy prinsip hisoblanadi.
Jinoyat huquqi odillik prinsipining mohiyati shundaki, shaxs sodir etgan qilmishning jinoiyligi jinoyat qonunida
belgilangan holatlar va ishonchli dalillarga asoslangan hollardagina u jinoiy javobgarlikka tortiladi.
Ushbu prinsip qonuniylik, fuqarolarning qonun oldida tengligi va insonparvarlik prinsiplari bilan bevosita
bog'liqdir.
