• 6–MA`RUZA TOVUSH TO`LQINLARI. TOVUSH TEZLIGI Reja
  • Fizikaning tovush
  • nuqtasnning siljishini aniqlashga imkon beradi, uni yo`nalish bo`yicha




    Download 389,37 Kb.
    bet33/86
    Sana22.12.2023
    Hajmi389,37 Kb.
    #126669
    1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   86
    Bog'liq
    O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi q-fayllar.org

    nuqtasnning siljishini aniqlashga imkon beradi, uni yo`nalish bo`yicha 

    tarqalayotgan yassi to`lqin tenglama deyiladi. 
    (55) tenglamaga 


    T
    λ
    ϑ

    =
    ifodani qo`yib va


    πν
    π

    ω


    2
    2
    =

    =

    T


    ekanligini 
    nazarga olib, to`lqin tenglamasining boshqa ko`rinishlarini hosil qilish mumkin:



    36









    =







     −

    =





     −
    =


    λ

    π
    ω


    λ

    ν
    π


    λ

    π

    у



    t

    x

    x

    у

    t

    x

    x

    у

    T

    t

    x

    x

    o
    2
    sin

    ,
    2


    sin

    ,
    2


    sin

    0
    0


    (56) 

    Gyugens prinsipiga ko`ra, muhitning to`lqin etib borgan har bir 


    nuqtasining o`zi, ikkilamchi to`lqinlarning manbai bo`lib qoladi, yani bu


    nuqtadan huddi markazdan tarqalgandek, yangi sferik to`lqin tarqala boshlaydi. 
    Ikkilamchi to`lqinlar dastlabki front harakatlanayotgan yo`nalishlardan boshqa
    barcha yo`nalishlarda o`zaro so`nadi, yani bir–birini so`ndiradi. 


    6–MA`RUZA 

    TOVUSH TO`LQINLARI. TOVUSH TEZLIGI 

    Reja:
    1.Tovushning balandligi, qattiqligi va tembri. 

    2.Ultratovush. 


    Agar muhitda tarqalayotgan to`lqinlarning chastotasi 20 Hz dan 20000 Hz 


    oraligida bo`lsa, bunday to`lqinlarni inson qulogi eshitadi (qabul qiladi).


    Shuning uchun chastotasi ana shu ko`rsatilgan chastotalar oraligida yotgan 
    istalgan muhitdagi elastik to`lqinlar tovush to`lqinlari yoki to`gridan–to`gri
    tovush deb ataladi. Chastotasi 20 Hz dan kichik bo`lgan to`lqinlarni 
    infratovush,chastotasi 20000 Hz dan katta bo`lgan to`lqinlarni esa ultratovush
    deb ataladi. Infra va ultratovushlarni inson qulogi eshitmaidi. Fizikaning tovush 



    Download 389,37 Kb.
    1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   86




    Download 389,37 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    nuqtasnning siljishini aniqlashga imkon beradi, uni yo`nalish bo`yicha

    Download 389,37 Kb.