|
O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik–iqtisodiyot instituti fizika kafedrasi fizika fanidan ma’ruzalar matni
|
| bet | 32/86 | | Sana | 22.12.2023 | | Hajmi | 389,37 Kb. | | #126669 |
Bog'liq O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi q-fayllar.org9.Yassi to`lqin tenglamasi. Muhitning to`lqin jarayonda ishtirok
etayotgan zarralarining vaqtning istalgan paytidagi siljishi bilan bu zarralarning
tebranishlar markazidan uzoqligi orasidagi boglanishni ifodalaydigan munosabat
to`lqin tenglamasi bo`ladi.Bu munosabatni topish uchun ko`ndalang to`lqinni
ko`rib chiqamiz. Lekin barcha mulohazalarimiz bo`ylama to`lqin uchun ham
o`rinli bo`ladi.
Tebranishlar markazi bo`lgan
О nuqtani koordinata boshi deb qabul
qilaylik, 0 nuqtadagi tebranishlar garmonik tebranishlar bo`lsin:
t
x
x
ω
sin
0
=
bunda t –tebranish boshlangan paytda boshlab hisoblangan vaqt. Muhitning
to`lqin etib borgan barcha zarralari ham shunday chastota va amplituda, biroq
turli fazada garmonik tebrana boshlaydi. Tebranishlar markazidan (O zarradan)
у masofada turgan ihtiyoriy A zarrani ko`raylik. Agar O zarra t vaqtdan beri
tebranayotgan bo`lsa, A zarra vaqtdan beri tebranadi, bunda
τ
–
tebranishlarning O markazidan A zarragacha tarqalish vaqti, yani to`lqinning
yo`lni o`tishi uchun ketgan vaqt. Demak, A nuqtaning tebranish tenglamasi
quyidagicha bo`ladi:
)
(
sin
0
τ
ω −
=
t
x
x
Biroq,
ϑ
τ
у
=
,bu erda
ϑ
–tulqinning tarqalish tezligi. U holda
−
=
ϑ
ω
у
t
x
x
sin
0
(55)
Bu tenglama vaqtning ihtiyoriy paytida to`lqinning ihtiyoriy
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik–iqtisodiyot instituti fizika kafedrasi fizika fanidan ma’ruzalar matni
|
