Elastiklik va chiziqli talab egri chizigʻi boʻylab umumiy daromad Keling elastiklikning 4-chizmada koʻrsatilgandek talab egri chizigʻi
boʻylab qanday oʻzgarishini tekshirib koʻramiz. Biz bilamiz toʻgʻri
chiziq oʻzgarmas qiyalikka ega. Qiyalik “muddat oʻtgan sari oʻsish” deb
belgilanadi, ya’ni narxdagi oʻzgarishning (oʻsish) miqdordagi
oʻzgarishga (muddat) nisbati. Bu alohida olingan talab egri chizigʻining
qiyaligi oʻzgarmasdir, chunki narxdagi har 1 dollarning oʻsishi talab
miqdoridagi bir xil 2 birlik kamayishiga sabab boʻladi.
Chiziqli talab egri chizigʻining qiyaligi oʻzgarmas boʻlsa ham,
elastiklik bunday emas. Bu toʻgʻri, chunki qiyalik 2 ta oʻzgaruvchidagi
oʻzgarishlarning nisbati, elastiklik esa 2 ta oʻzgaruvchidagi foiz
oʻzgarishlarining nisbati. Buni siz 4-chizmadagi jadvaldan koʻrishingiz
mumkin. Jadval talabning narx elastikligini hisoblashda oʻrta nuqtalar
usulidan foydalangan. Past narx va koʻp miqdor uchrashgan nuqtada
talab egri chizigʻi noelastik. Yuqori narx va kam miqdor uchrashgan
nuqtada talab egri chizigʻi elastik.
Jadvalda, shuningdek, talab egri chizigʻidagi har bir nuqtada
umumiy daromad koʻrsatilgan. Bu sonlar umumiy daromad va elastiklik
oʻrtasidagi aloqadorlikni bildiradi. Masalan, narx 1$ boʻlganda, talab
noelastik va narxning 2$ ga koʻtarilishi umumiy daromadni oshiradi.
RASM Talab Narx Miqdor Umumiy daromad Xaridorlar tomonidan toʻlangan
barcha
toʻlovlar
sotuvchilar
uchun daromad hisoblanib, talab
egri chizigʻi ostidagi chegaraga
teng boʻladi, ya’ni PxQ. Bu
yerda mahsulot narxi 4 $ va unga
talab hajmi 100 tani tashkil etib,
umumiy daromad 400 $ ni
tashkil etadi. (daromad)
56
Narx 5$ boʻlganda, talab elastik va narxning 6$ ga koʻtarilishi umumiy
daromadni qisqartiradi. 3$ va 4$ orasida, talab birga teng elastik boʻladi
va bu ikki narxda umumiy daromad bir xil boʻladi.
