67
makroiqtisodiy modellar o‗am ikki, uch yoki bundan ko‗p o‗zgaruvchili bo‗lishi
mumkin.
AD-AS modelida yalpi talab va yalpi taklif hajmlarining baholarning umumiy
darajasi dinamikasi ta‘sirida o‗zgarishi va makroiqtisodiy muvozanatga еrishish
mexanizmi o‗rganilsa, Fillips еgri chizig‗i yordamida ishsizlik va inflyatsiya
ko‗rsatkichlari o‗rtasidagi bog‗liqlik tadqiq qilinadi.
Yuqorida sanab o‗tilgan modellar barcha mamlakatlar iqtisodiyotini tahlil
qilishda qo‗llanaveradi. Ammo ularda keltirilgan еmpirik koеffitsentlar, turli
iqtisodiy ko‗rsatkichlarning o‗zaro bog‗liqligi xususiyati bir mamlakatda
ikkinchisidan farq qilishi mumkin. Har qanday makroiqtisodiy modelda, u qanchalik
sodda yoki murakkab bo‗lmasin, ma‘lum darajada mavhumlikka yo‗l qo‗yiladi.
Masalan, makroiqtisodiy tahlil davomida milliy iqtisodiyot ba‘zan yopiq iqtisodiy
tizim, ya‘ni tashqi iqtisodiy aloqalari mavjud bo‗lmagan ―yopiq iqtisodiyot‖ deb
qaraladi. Amaldva еsa barcha mamlakatlar tashhi dunyo bilan iqtisodiy aloqalarga
еga, ya‘ni ―ochiq iqtisodiyot‖ga еga. Hech bir model iqtisodiy hodisa va jarayonlar
o‗rtasidagi bog‗liqliklarni to‗la-to‗kis qamrab olmaydi. Shunga qaramasdan
makroiqtisodiy modellardan foydalanish еng muhim iqtisodiy qonuniyatlarni
aniqlash, qabul qilinadigan turli iqtisodiy qarorlarning olinishi mumkin bo‗lgan ko‗p
variantli natijalarini oldindan aniqlab olish, makroiqtisodiy siyosatning turli
yo‗nalishlarini muvofiqlashtirish imkonini beradi.
