15
QMQ 2-05.02.95 ga asosan I –toifadagi yo’llarda egri radiusi R=3000 m dan kichik
bo’lganda, qolgan toifadagi yo’llarda R=2000 m dan kichik bo’lgan hollarda viraj quriladi.
9- rasm.
Viraj sxemasi
Viraj qiyaligini quyidagi ifoda orqali topish mumkin.
gR
v
i
vira j
2
Yo’lning to’g’ri uchastkasida haydovchi o’z oldidagi yo’lni katta masofada ko’ra oladi.
Rejadagi va bo’ylama kesimdagi egrilarda ko’rish masofasi bir muncha kamayadi. Bu
uchastkalarda yo’llarni loyihalashda maxsus holatda hisobiy ko’rish masofasi ta’minlangan
bo’lishi kerak.
Yo’llarni loyihalash nazariyasida ko’rish masofalari ko’pgina sxemalarda taklif qilingan.
Avtomobilni to’siq oldida yoki qarshisidan kelayotgan avtomobil oldida to’xtash sharti
bilan.
Birinchi holat uchun ko’rish
masofasi;
S
,
)
(
254
6
,
3
0
2
i
j
i
K
b
э
To’siqni aylanib o’tish yoki oldindagi avtomobilni quvib o’tish sharti bilan.
S=
2
1
2
1
2
1
4
1
0
3
2
1
2
2
b
Э
g
K
l
l
l
L
L
L
10-rasm. O’tish egri chizig’ida ko’rinish masofasini aniqlashga oid sxema.
16
l
0
- xavfsizlik masofasi
l
1
- 1s davomida bosilgan yo’l
l
2
= l
1
+ (S
1
- S
2
)
l
3
= S
2
+ l
0
l
4
- avtomobil uzunligi
S
1
va S
2
–1 va 2 avtomobilning tormoz yo’li
Ko’rinish masofasini hisoblashda haydovchining ko’zi
harakatlanish tasmasining
o’rtasida qoplama sirtidan 1.2 m masofada joylashadi, yo’ldagi to’siqning balandligi 0.2
m degan
fikr yuritiladi. Bu shartlar quyidagi jadvalda keltirilgan.
Tezlikka bog’liq ravishda eng kichik ko’rinish masofasi jadvali.
Ko’rinishlikning
hisobiy sxemasi
Hisobiy tezlik (km/s) quyidagicha
bo’lganida ko’rinishning
eng kam masofasi,
150
120
200
80
60
50
40
30
Yo’ldagi to’siq
300
250
200
150
85
75
55
45
Ro’paradan
kelayotgan avtomobil
-
450
350
250
170
130 110
90
Tezyurar magistral yo’llar uchun ko’rish masofasi 750 m bo’lishi shart.
Aholi zichj joylarda yonboshni ko’rish ham katta ahamiyatga ega.
11-rasm. Yondan ko’rinish masofasini aniqlashga oid sxema.
Yondan ko’rinishning eng kichik masofasi.
S
S
a
P
Yon
bu yerda,
a
- avtomobilning hisobiy tezligi
S- hisoblangan ko’rish masofasi.
piyoda
– piyodaning o’rtacha yurish tezligi km/s.
QMQ asosan yondosh ko’rinish qoplama chetiga nisbatan I-III darajali yo’llarda 25 m,
IV-V toifadagi yo’llarda 15 m bo’lishi talab etiladi.
