Ta’lim sohasida zamonaviy axborot va kompyuter
texnologiyalari, internet tizimi, raqamli va keng formatli
telekommunikatsiyalarning zamonaviy usullarini o‘zlashtirish,
bugungi taraqqiyot darajasini belgilab beradigan bunday ilg‘or
yutuqlar nafaqat maktab, litsey va kollejlar, oliy o‘quv yurtlariga,
balki har qaysi oila hayotiga keng kirib borishi uchun zamin
tug‘dirishining ahamiyatini chuqur anglab olishimiz lozim.
Islom Karimov
KIRISH
Sizning diqqatingizga taklif etilayotgan ushbu darslik tibbiyot
oliy o‗quv yurtlarining talabalariga mo‗ljallangangan bo‗lib,
talabalarning tibbiyot oliy ta‘lim muassasalari bakalavriat
yo‗nalishlarining o‗quv rejalarida mavjud «
Tibbiyotda axborot
texnologiyalari» fani mazmuni bilan to‗la ravishda tanish, degan
umidda tuzilgan. Aks holda talaba «Informatika»
fanining asosiy
qismini yana bir bor takrorlashi talab etiladi.
«Tibbiyotda axborot texnologiyalari» fanlari (kurslari)ning
uzluksiz, bir biri bilan mantiqiy bog‗langan bo‗lishi kerak, degan
fikr paydo bo‗lganligiga ko‗p vaqt bo‗ldi. Lekin afsuski, shu
vaqtgacha «Informatika» fanlarini maktabdan boshlab uzluksiz
o‗qitish konsepsiyasi ishlab chiqilmaganligi achinarlidir.
Jamiyatni axborotlashtirish deganda, inson faoliyatining
barcha ijtimoiy ahamiyatga ega bo‗gan sohalarda axborotlar,
bilimlar, ishonchli ma‘lumotlar bilan to‗liq va o‗z
vaqtida
foydalanishni ta‘minlashga qaratilgan kompleks chora-tadbirlarni
barcha ish joylariga tatbiq etish tushuniladi. Axborotlashtirish
nafaqat
milliy
iqtisodiyotning
moliyaviy-iqtisodiy
ko‗r-
satkichlarini yuksaltirishda, balki ayni paytda sog‗liqni saqlash
tizimini rivojlantirishda, yangi ish o‗rinlarini
yaratish, ish
o‗rinlarini avtomatlashtirish va aholining turmush darajasini sifat
jihatdan yuksaltirishga ham xizmat qilmoqda.
Mamlakatimizda sog‗lom va barkamol avlodni tarbiyalash,
yoshlarning o‗z ijodiy va intelektual salohiyatini ro‗yobga
chiqarishi, respublikamiz yigit-qizlarini XXI asr talablariga to‗liq
javob beradigan har tomonlama etuk shaxslar etib tarbiyalash
maqsadida o‗quv jarayoniga axborot-kommunikatsiya va Internet
texnologiyalarini keng joriy qilish bo‗yicha amaliy ishlar Davlat
dasturida ko‗satib qo‗yilgan vazifalardan kelib chiqqan holda olib
borilmoqda.
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini ta‘lim jarayoniga
keng ko‗lamda
joriy qilish, o‗quv va ilmiy axborotlarni talaba
hamda professor-o‗qituvchilar tomonidan qidirib topishda
ketadigan vaqtning qisqarishi, elektron o‗quv adabiyotlar
mazmunini davr talabidan kelib chiqqan holda o‗zlashtirishning
tezlashtirilish, talabalarning mustaqil ta‘lim olishlari uchun
qo‗shimcha vaqt paydo bo‗lishi bilan ifodalanadi.
«Ta‘lim sifati», «innovatsiyalarni
ishlab chiqarishga joriy
qilish», «bilimlarga asoslangan tibbiyot» va «ta‘limda axborot-
kommunikatsiya texnologiyalari» tushunchalarini o‗zaro bir-
birlaridan ajrarmagan holda o‗rganish zarur. «Ta‘lim sifati»
tushunchasi, avvalambor, ta‘limning asosiy maqsadi bo‗lgan
oliygohlardagi
talabalarning
bilimliligi,
professor-
o‗qituvchilarning professionalligi va ta‘lim berish jarayonlarining
yuqori darajada tashkil qilishga bo‗liqdir.
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari asosida ta‘lim
berish jarayonlarining sifatini laboratoriya mashg‗ulotlariga
moslashtirilgan
xonalarning
zamonaviy
texnikalar
bilan
ta‘minlanishi, laboratoriya mashg‗ulotlarining uslubiy jihatdan
ta‘minlanganligi, ta‘lim jarayoniga jaib qilingan o‗qituvchilar
ilmiy potentsialining darajasi, davlat tilidagi darslik va o‗quv
qo‗llanmalarning ishlab chiqilganligi, ta‘lim
jarayonlarini
boshqarishning sifat darajasi kabi omillarni ta‘minlab bermoqda.
Jahon
tajribasi
shuni
ko‗rsatmoqdaki,
axborot-
kommunikatsiya texnologiyalari va internetning ta‘lim sohasiga
keng kirib kelishi ta‘lim xizmatlarining globallashishi uchun ham
kata yo‗l ochib bermoqda. Rivojlangan davlatlar ta‘lim sohasida
bo‗layotgan bunday ijobiy jihatlarni e‘tiborga olgan holda, ta‘lim
sifatini
yuksaltirish
uchun
axborot-kommunikatsiya
texnologiyalaridan ommaviy ravishda foydalanish davr talabiga
aylanmoqda.
Hozirgi kunga kelib ta‘lim sohasida «Informatika» fanlarini
uzluksiz o‗qitishga barcha sharoitlar mavjud deb hisoblaymiz,
ularning asosiylari quyidagilar:
•
materiallarining hajmi, mazmuni,
ahamiyati va muhimligi
bilan farq qiladigan «Tibbiyotda axborot texnologiyalari»
fanlarining mantiqiy bog‗langan dasturining mavjudligi;
•
fanlarni ixtisoslashtirilgan dasturda, ya‘ni bakalavriat
yo‗nalishlarining o‗ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda
o‗qitish imkoniyati;
•
fanlarning dasturida axborot texnologiyalari sohasining
rivojlanishini hisobga olish mumkinligi.
«Tibbiyotda axborot texnologiyalari» fanlarini o‗qitishning
o‗ziga xos xususiyatlaridan biri sifatida modul tizimini ko‗rsatish
mumkin, chunki bu tizim talabalar bilimining turli-tumanligini
hisobga oladi. Modul tizimining yana
bir ijobiy xususiyatlaridan
biri shundaki fanning mazmunini kengaytirish, o‗zgartirish,
takomillashtirish
va
yangi
modul
elementlarini
kiritish,
shuningdek modul orasida yangi bosqichlarga o‗tish mum-
kinligidir.
Uslubiyot (metodologiya) jihatidan «Tibbiyotda axborot
texnologiyalari» fanlarining uzluksizligi quyidagilarga asoslanadi:
