2 bosqich: aniqlangan g’oyalarni tanlash va yangi mahsulot haqidagi g’oyani ishlab chiqish:
- g’oyalarning imkoniyatlarini va amalga oshirilishini aniqlash;
- yangi va an’anaviy yaratmalarning texnologik umumiyati darajasini
aniqlash;
- firmaning obro’yiga va rivojlanish strategiyasiga yangi mahsulotning
mosligi.
3 bosqich: yangi mahsulotning iqtisodiy samaradorligini tahlil qilish va marketing dasturini ishlab chiqish:
- g’oya aniq loyihaning ko’rinishi sifatida ifodalanganda,
mahsulotni texnik ishlab chiqish;
- mahsulotning texnik iqtisodiy harakteristikasini aniqlash, uning
sifatiga va iste’mollik hususiyatiga baho berish;
- bozor talabiga va sotuv hajmlariga baho berish;
- yangi mahsulotni yaratish va o’zlashtirishga ketadigan harajatlarni
va yangi mahsulotni o’z–o’zini oqlash muddatini aniqlash;
- yangi mahsulotni ishlab chiqarish uchun zarur bo’lgan resurslarning
mavjudligi, ya’ni texnik resurslar, mashina va mexanizmlar, hom ashyo va materiallar, kadrlar va moliyaviy resurslarining mavjudligi;
- yangi mahsulotni o’zlashtirish va u bilan bozorga chiqish muddati;
- yangi mahsulotni ishlab chiqarish rentabelligini tahlil qilish va baholash, mahsulot bo’yicha marketing dasturini ishlab chiqish.
4 bosqich: yangi mahsulotni yaratish:
- yangi mahsulot rivojlanishining aniq dasturini ishlab chiqish;
-
nusxani yaratish va texnik sinovini o’tkazish (ekologiyaga va
havfsizligiga qarshi tekshirish);
-
mahsulotning nomini, uning tovar belgisini, bezatilishini,
upakovkasini va markirovkasini aniqlash.
5 bosqich: bozorda testdan o’tkazish:
- chegaralangan bozorda narx bo’yicha va boshqa tijorat shartlari
bo’yicha uch oydan kam bo’lmagan muddatga test o’tkazish;
- realizasiya qilishning optimal kanallarini tanlash;
- reklama vositalarini va usullarini tanlash;
- texnik xizmatlarni tashkillashtirish.
6 bosqich: mahsulotning marketing dasturi asosida yangi mahsulotni ishlab chiqarishga joriy qilish haqida qaror qabul qilish:
- yangilik kiritishni tijoraviy asoslash: sotuv hajmi, mahsulotning
rentabelligi, talab va ehtiyojlarni qoniqtirish darajasi, sotuv kanallari va usullari, firmani bozorda ma’lumligi, haridorlar va iste’molchilar bilan aloqaning turg’unligi;
-
firmaning ishlab chiqarish imkoniyatlari: mavjud bo’lgan
quvvatlardan foydalanish, resurslar bilan va yuqori malakali personal bilan ta’minlanganligi;
- moliyaviy imkoniyatlar: ko’p hajmda ishlab chiqarish va sotishga
yo’naltirilgan investisiyaning umumiy summasi; moliyalashtirish manbalari, taxminiy natijalar – hisobot davrida foydaliligi yoki zararligi;
- normativ ko’rsatkichlarga mosligi, ya’ni mahsulot sotiladigan
mamlakat standartiga va davlat normasiga mosligi;
- yaratilgan yangilikni patent himoyasi bilan ta’minlash.
Yangi maxsulot bo’yicha marketing dasturi.
Bu dasturda zaruriy me’zon sifatida firma maqsadlarini butunlay amalga oshirish, yangi mahsulotning ta’siriga baho berish qatnashadi. Bunga quyidagilar kiradi:
- yangi mahsulotning sotuv hajmi;
- yangi mahsulotning yaratilgani munosabati bilan boshqa
mahsulotlarni sotishda o’zgarishlar;
- yangi mahsulotni ishlab chiqarishda foydaga erishish vaqtiga baho
berish.
80-chi yillarda shakllangan innovasion jarayonni boshqarish tizimi
quyidagi masalalarni o’z ichiga oladi:
- yuqori pog’onada maxsuslashtirilgan bo’linmalarni tuzish (texnik
siyosatni ishlab chiqish bo’yicha);
- innovasion faoliyatni o’zaro muvofiqlashtirish bo’yicha markaziy
xizmatlar tuzish;
- yangi mahsulotni ishlab chiqarish bo’yicha maqsadli loyiha guruhlari
va markazlar tuzish;
-
innovasion faoliyat bilan shug’ullanadigan NIOKR bo’limlarining,
laboratoriyalarning, ilmiy markazlarning rolini oshirish;
- yangilik yaratish bo’yicha konsultasion yordam tashkillashtirish;
- yangi texnologiyani o’zlashtirish bo’yicha maxsus tarmoqli
laboratoriyalarni yaratish.
|