O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mаxsus tа’lim vаzirligi

ko’nikma, malaka, kasbiy mahoratlarni egallashga erishadilar, aqliy va jismoniy 
kuch va ijodiy qobiliyat rivojlanadi. 
Pedagogikada ta`lim metodlarini tasniflanishiga va belgilashga bir xil 
yondashuv mavjud emas. “Ta`lim metodi” tushunchasining mazmunini ochish 
to’g’risida munozaralar hozirgi vaqtda ham davom etib kelmoqda. Ba`zi olimlar 
metodni belgilashda bilish manbalarining xususiyatlarini asosiy deb hisoblaydilar, 
boshqalari ta’lim oluvchilarning tafakkuridagi ijodiy faollik va mustaqillik, ba’zi 
olimlar esa ta’lim oluvchilar faoliyatida ta`limning turli bosqichlaridagi tavsifini 
muhim deb hisoblaydilar. 
Ta’lim berishda uning ikki tomoni: o’qitish va o’qish tomonlari hamma vaqt 
aniq ajralib turadi.
O’qitish – ta’lim beruvchining ta’lim oluvchilarga bilim, ko’nikma va 
malakalar tizimi berish, ularning bilish va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish 
borasidagi faoliyati. 
O’qish – ta’lim oluvchilarning o’quv fani materialini o’zlashtirish borasida 
qiladigan tizimli va ongli mehnatidir. 
O’qitish jarayoni murakkab va ko’p qirrali bo’lib, nihoyatda xilma-xil va 
turli xarakterdagi omillarga bog’liq. O’qituvchi o’qitish metodlarining bitmas-
tuganmas xazinasiga ega. O’qitish metodlarini quyidagicha tasniflanadi (5.1-rasm). 
5.1-rasm. O’qitish metodlarining tasniflanishi 

O’qitish metodlari o’quv jarayonining amalga oshirish, ya’ni o’qitish va 
o’qish metodlari bo’lganligidan, har bir metodga o’qituvchi faoliyati va talabalar 
faoliyati nuqtai nazaridan qarash lozim. Shuning uchun ham, ta’lim metodlarini 
o’quv materiallarini uzatish va idrok etish manbalari bo’yicha quyidagicha 
guruhlash mumkin (5.1-jadval). 
5.1-jadval 
Ta’lim metodlarini o’quv materiallarini uzatish va idrok etish 
manbalari bo’yicha guruhlari 
Og’zaki metodlar 
Ko’rgazmali metodlar 
Amaliy metodlar 
 

suhbat:maqsadni tushuntirish 
talabalarga muammoli savot 
berish, 
talabalarning 
javoblarini

o’quv adabiyoti bilan mustaqil 
ishlash;maqsadni tushuntirish: 
topshiriqning 
mazmun 
va 
talabalarning 
ish 
tartibini 
aniqlash, 
talabalar 
ishiga 
rahbarlik qilish. yakun yasash. 

ovoz yozishdan va radio, 
televidiniedan, 
multimedia 
resurslariidan 
foydalanish: 
maqsadni tushuntirish axborot 
va 
multimedia 
vositalarini 
boshqarish; talabalarni idrok 
etishiga rahbarlik qilish va 
yakun yasash. 
 

ko’rgazmali 
o’quv 
adabiyotlari 
rasmlar 
va 
chizmalarni, 
videotas-
virlar, 
multimedialar, 
tajribaviy mehnat usullarini 
namoyish qilish; maqsadni 
tushuntirish; 
topshiriqni 
aniqlashi 
texnika 
vositalarini 
boshqarish, 
tajribalarni 

Download 1,42 Mb.